Είναι αναμενόμενο ένας άνθρωπος που έχει μπει στην τρίτη ηλικία να μην περπατάει τόσο γρήγορα όσο περπατούσε. Το αποτέλεσμα επιβεβαιώνεται με εργομετρικές παρατηρήσεις όπου αποδεικνύεται πως μειώνονται τρεις βασικοί παράγοντες:
- η ταχύτητα βάδισης,
- το μήκος του διασκελισμού,
- το ύψος του βηματισμού
Ενώ και τα δύο φύλλα παρατηρείται πως μειώνουν την ταχύτητα βάδισης, υπάρχουν διαφορές στους άλλους δύο παράγοντες. Πιο συγκεκριμένα, οι γυναίκες τείνουν να αναπτύξουν ένα κοντό βηματισμό (μικρό μήκος διασκελισμού) διατηρώντας μία μικρή βάση στήριξης. Οι άντρες τείνουν να υιοθετήσουν μεγάλη βάση στήριξης και συρτό βηματισμό (χαμηλό ύψος διασκελισμού).Αποτέλεσμα και στις δύο περιπτώσεις είναι να έχουμε διαταραχές στην ισορροπία καιαυξημένες πιθανότητες για πτώσεις.
Η κινητικότητα, και η ικανότητα να διατηρείς όρθια στάση και να περπατάμε σταθερά, εξαρτάται προσωπικούς και εξωτερικούς παράγοντες. Οι προσωπικοί αφορούν τη λειτουργία πολλών συστημάτων, όπως του οπτικού, του νευρολογικού, του μυοσκελετικού και του καρδιαγγειακού συστήματος. Οι εξωτερικοί αφορούν συνήθως χωροταξικές ελλείψεις. Οι κυριότεροι είναι:
Προσωπικοί παράγοντες
- Αλλαγές στο μυοσκελετικό σύστημα (ατροφία μυών, παραμορφώσεις κάτω άκρων, τραυματισμοί,, χειρουργεία κλπ)
- Αλλαγές στην όραση
- Λαβύρινθος
- Ίλιγγος
- Παθολογικές καταστάσεις (σακχαρώδης διαβήτης, εγκεφαλικό, αγγειακές διαταραχές, υπέρταση, υπόταση, Parkinson, κλπ)
- Μειωμένη κιναισθητική ικανότητα ( συνήθως η απομόνωση των ηλικιωμένων στο σπίτι, μειώνει την κιναισθητική τους ικανότητα, καθώς δεν δέχονται νέα ερεθίσματα και ο εγκέφαλος δεν επεξεργάζεται τα νέα δεδομένα που δέχεται).
Εξωτερικοί παράγοντες
- Ακατάλληλα υποδήματα
- Μικρά έπιπλα που λειτουργούν ως φυσικά εμπόδια στην κίνηση του ηλικιωμένου μέσα στο σπίτι.
- Χαλάκια και διακοσμητικά εδάφους
- Ασταθή έπιπλα
- Κρεβάτια με αρκετό ύψος από το έδαφος
- Μπανιέρα χωρίς λαβή στήριξης (η ντουζιέρα με καρεκλάκι μπάνιου ενδείκνυται για τους ηλικιωμένους)
- Μικρά ζώα σε μέγεθος και σε ηλικία (έχουν ζωηρή κίνηση γύρω από τα πόδια)
Για να μπορέσουμε να μειώσουμε τις πιθανότητες πτώσεις των ηλικιωμένων, πρέπει να δράσουμε ολοκληρωμένα και να βελτιώσουμε τις χωροταξικές συνθήκες και τα προσωπικά παθολογικά ευρήματα που ενδέχεται να τους επηρεάσουν.
Το πιο εύκολο και πρωταρχικής σημασίας είναι τα υποδήματα τους. Πρέπει να ακολουθούν όλες τις προδιαγραφές ανατομίας και να είναι ενισχυμένα με προσωπικούς εξατομικευμένους πάτους. Πιο συγκεκριμένα:
- Τα υποδήματα να είναι φαρδιά αλλά σταθερά επάνω στο πόδι. Προτιμάμε υποδήματα με μπαρέτες που έχουν εύκολη και σταθερή ρύθμιση σε όλα τα φάρδη των ποδιών.
- Να έχουν αντιολισθητική σόλα. Ωστόσο πρέπει να προσέχουμε να μην είναι σόλα που “κολλάει” έδαφος γιατί ενδέχεται ειδικά στους άντρες που έχουν χαμηλό ύψος διασκελισμού να αποτελέσει λόγο πτώσης.
- Για να έχουμε μεγαλύτερη βάση στήριξης και να έχουμε σωστή κατανομή φορτίων και ανακούφιση από πόνους των ποδιών, πρέπει οπωσδήποτε να ενισχύουμε τα παπούτσια με ειδικούς πάτους που έχουν κατασκευαστεί κατόπιν τρισδιάστατου πελματογραφήματος . Οι εξατομικευμένοι πάτοι θα μεγιστοποιήσουν τη βάση στήριξης του κορμού και θα δώσουν τη δυνατότητα στους ηλικιωμένους να περπατάνε με σταθερότητα και να άνεση.
Μετά από τραυματισμό ή άλλο λόγο που ένας ηλικιωμένος μείνει κλινήρης, ενδέχεται να χρειαστεί από φυσικοθεραπευτή επανεκπαίδευση βάδισης.
Το παρόν άρθρο έχει ενημερωτικό χαρακτήρα και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αντικαταστήσει τη γνώμη και την αγωγή από τον θεράποντα ιατρό σας.