Γαστρίτιδα είναι μια κατάσταση στην οποία το στομαχικό τοίχωμα φλεγμαίνει. Ο αυλός του στομάχου σχηματίζει πολυάριθμους αδένες, οι οποίοι εκκρίνουν υδροχλωρικό οξύ και ένα πρόδρομο ένζυμο, το πεψινογόνο που στη συνέχεια μετατρέπεται σε πεψίνη, ουσίες υπεύθυνες για την έναρξη της πέψης της τροφής. Κύτταρα στην επιφάνεια του βλεννογόνου του στομάχου παράγουν μια ελαφρώς αλκαλική βλέννα, η οποία καλύπτει τον αυλό. Αυτή δημιουργεί φραγμό ανάμεσα στο υψηλής οξύτητας περιεχόμενο του αυλού και τα κύτταρα και προστατεύει τον ιστό από διάβρωση λόγω της παρουσίας οξέος. Σε κατάσταση φλεγμονής παράγεται λιγότερο υδροχλωρικό οξύ και ένζυμα, αλλά και λιγότερη βλέννα, οπότε ο στόμαχος δεν προστατεύεται επαρκώς από τη διαβρωτική δράση των οξέων.

Ποιες κατηγορίες γαστρίτιδας υπάρχουν;

Η γαστρίτιδα μπορεί να είναι οξεία ή χρόνια. Η οξεία χαρακτηρίζεται από οξεία φλεγμονή και απότομη έναρξη των συμπτωμάτων από το γαστρεντερικό σύστημα, ενώ η χρόνια εάν δεν ιαθεί μπορεί να υφίσταται για μεγάλο διάστημα με περιόδους έξαρσης και ύφεσης των συμπτωμάτων. Ακόμη, μπορεί να είναι μη διαβρωτική ή και διαβρωτική, εάν με τη φλεγμονή συνυπάρχει και λύση της συνέχειας του βλεννογόνου.

Ένα άτομο που έχει λάβει διάγνωση γαστρίτιδας, πρέπει να παραπεμφθεί σε γαστρεντερολόγο, τον ιατρό που εξειδικεύεται σε παθήσεις του γαστρεντερικού. Η συνεργασία αυτού με ένα διαιτολόγο, προκειμένου να κατευθύνει τον ασθενή στις σωστές διατροφικές επιλογές είναι απαραίτητη.

Συχνά αίτια γαστρίτιδας αποτελούν τα εξής

• Λοίμωξη (ελικοβακτήριο του πυλωρού, H. pylori)
• Χημικές ουσίες και φάρμακα (αλκοόλ, κάπνισμα και μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη)
• Αυτοάνοσοι μηχανισμοί

Λιγότερο συχνά αίτια είναι η νόσος του Crohn, που δύναται να προκαλέσει βλάβες σε όλο το μήκος του γαστρεντερικού σωλήνα, η σαρκοείδωση, αλλεργίες σε τρόφιμα και λοιμώξεις από μικροοργανισμούς, διαφορετικούς από το H. pylori.

Συμπτώματα γαστρίτιδας

Ορισμένοι ασθενείς πονούν ή αισθάνονται δυσφορία στην κοιλιακή χώρα, χωρίς αυτό να είναι απαραίτητο, αφού η γαστρίτιδα μπορεί να είναι και ελεύθερη συμπτωμάτων. Πολλές φορές ίσως εμφανιστεί αίσθημα ναυτίας ή εμέτου. Είναι, όμως, σύνηθες η οξεία γαστρίτιδα λόγω των διαβρώσεων να προκαλέσει αιμορραγία. Αυτή εκδηλώνεται με αιματέμεση, δηλαδή την παρουσία αίματος στον έμετο του ασθενούς, ενώ συχνά συνυπάρχει και μέλαινα κένωση, λόγω χρωματισμού των κοπράνων από το αίμα. Αδυναμία και κόπωση μπορεί να είναι επίσης συμπτώματα της αιμορραγικής γαστρίτιδας. Καθώς η κατάσταση αυτή μπορεί να αποβεί απειλητική για τη ζωή, κρίνεται απαραίτητο ο ασθενής να καλέσει το γιατρό του σε περίπτωση που έχει υποψία αιμορραγίας.

Η χρόνια γαστρίτιδα συνεπάγεται ορισμένες επιπλοκές για τον οργανισμό

Έλκη στομάχου

Συχνά ο βλεννογόνος υφίσταται βαθιά λύση στη συνέχειά του λόγω της δράσης των οξέων και προκαλούνται πεπτικά έλκη. Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη και η λοίμωξη από ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού συχνά οδηγούν στην ανάπτυξη ελκών.

Ατροφική γαστρίτιδα

Η χρόνια επιπολής γαστρίτιδα προοδευτικά δύναται να εξελιχθεί σε ατροφική. Στην περίπτωση αυτή, ατροφούν οι αδένες του στομάχου και αδυνατεί να παράγει τις ουσίες που φυσιολογικά παράγει.

Αναιμία

Η αργή, αλλά συνεχής απώλεια μικρών ποσοτήτων αίματος λόγω της αιμορραγίας του στομάχου προοδευτικά μπορεί να οδηγήσει σε αναιμία.

Ανεπάρκεια βιταμίνης Β12

Η έλλειψη του ενδογενούς παράγοντα, μιας πρωτεΐνης που παράγεται στο στομάχι και είναι υπεύθυνη για την απορρόφηση της βιταμίνης Β12, μπορεί να προκαλέσει ανεπάρκεια της βιταμίνης στον οργανισμό. Η βιταμίνη αυτή είναι απαραίτητη για τη διαδικασία της αιμοποίησης. Συνεπώς, η έλλειψή της μπορεί να προκαλέσει ένα είδος αναιμίας, που καλείται κακοήθης.

Ογκογένεση

Η χρόνια γαστρίτιδα αυξάνει τις πιθανότητες να δημιουργηθούν καλοήθεις ή κακοήθεις όγκοι στο στομάχι.

Θεραπεία για την αντιμετώπιση

Η θεραπεία της γαστρίτιδας συνεπάγεται μείωση του υδροχλωρικού οξέος του στομάχου ή θεραπεία της υποκείμενης αιτία.

Αγωγή με αντιόξινα, Η2 αναστολείς ή αναστολείς αντλίας πρωτονίων μπορεί να μειώσει το παραγόμενο οξύ στο στομάχι και έτσι να επουλωθεί ο βλεννογόνος.

Από την άλλη, εκρίζωση του ελικοβακτηρίου του πυλωρού είναι πολύ σημαντική ακόμη και αν ο ασθενής δεν εμφανίζει συμπτώματα. Ασθενείς με κακοήθη αναιμία μπορούν να συμβουλευθούν το γιατρό τους, σχετικά με τη διαχείριση της ανεπάρκειας Β12.

Πρόληψη της γαστρίτιδας

Στην περίπτωση της γαστρίτιδας λόγω λοίμωξης από H. pylori είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζει κανείς, πως η τήρηση των κανόνων υγιεινής είναι ζωτικής σημασίας για την πρόληψη οποιασδήποτε λοίμωξης. Συχνό πλύσιμο των χεριών και καλό μαγείρεμα των τροφών είναι οι πιο απλοί κανόνες που μπορεί να τηρήσει κανείς για την προστασία του.

Διατροφική αντιμετώπιση για τα συμπτώματα

Οξεία αιμορραγική γαστρίτιδα

Αφού αντιμετωπιστεί η οξεία αυτή κατάσταση από την ιατρική ομάδα, ο ασθενής ξεκινά την από του στόματος σίτιση. Αρχικά, λαμβάνει υγρά, όπως χαμομήλι και στη συνέχεια μεταβαίνει σε μια ελαφρά δίαιτα. Αυτό θα συμβεί σε διάστημα περίπου 2-5 ημερών, όσο χρειάζεται ο βλεννογόνος για να επουλωθεί.

Χρόνια γαστρίτιδα

Στις περιόδους έξαρσης της φλεγμονής, καλό θα ήταν να περιορίζεται η κατανάλωση ορισμένων τροφών που δυνητικά ερεθίζουν το βλεννογόνο. Οι ασθενείς θα περιοριστούν σε μια ελαφρά δίαιτα, αποφεύγοντας τα καρυκεύματα και τα μπαχαρικά, τα όξινα τρόφιμα, όπως λεμόνι και ξύδι, την καφεΐνη και το αλκοόλ. Αντιθέτως, κατά τις περιόδους ύφεσης, ωφελούνται από μια ισορροπημένη διατροφή, καταναλώνοντας τρόφιμα από όλες τις ομάδες.

πηγή:mednutrition.gr