Η μεταβολική χειρουργική αποτελεί μία σημαντική θεραπευτική επιλογή για την αντιμετώπιση του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (ΣΔτ2) σε περιπτώσεις ασθενών με παχυσαρκία, όταν οι συντηρητικές μέθοδοι αποτυγχάνουν.
Κριτήρια Επιλογής για Ενήλικες
Η επέμβαση συνιστάται για ασθενείς:
Με δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) >40 kg/m² (ή >37,5 kg/m² για Ασιάτες) όταν δεν επιτυγχάνεται επαρκής απώλεια βάρους και έλεγχος της γλυκαιμίας μέσω μη χειρουργικών μεθόδων.
Με ΔΜΣ >35 kg/m² (ή >32,5 kg/m² για Ασιάτες) και συννοσηρότητες όπως υπέρταση, άπνοια ύπνου ή διαβήτης, εφόσον δεν υπάρχει αποτελεσματική ρύθμιση με συντηρητική αγωγή.
Με ΔΜΣ >30 kg/m² (ή >27,5 kg/m² για Ασιάτες) όταν η απώλεια βάρους και η ρύθμιση του διαβήτη δεν είναι επαρκείς με άλλες μεθόδους.
Επιπλέον προϋποθέσεις περιλαμβάνουν:
Ιστορικό αποτυχημένων προσπαθειών απώλειας βάρους.
Στάθμιση των κινδύνων της επέμβασης σε σχέση με τα μακροπρόθεσμα οφέλη.
Δέσμευση για μακροχρόνια μετεγχειρητική παρακολούθηση και λήψη διατροφικών συμπληρωμάτων.
Ηλικία μεταξύ 18-65 ετών.
Κριτήρια για Παιδιά και Εφήβους
Η βαριατρική χειρουργική για παιδιά και εφήβους με σοβαρή παχυσαρκία εξετάζεται εξατομικευμένα σε εξειδικευμένα κέντρα, υπό την επίβλεψη διεπιστημονικής ομάδας. Τα βασικά κριτήρια είναι:
Ολοκλήρωση της ανάπτυξης (στάδιο Tanner 4 ή 5 και σχεδόν τελικό ανάστημα).
ΔΜΣ >40 kg/m² ή 140% της 95ης εκατοστιαίας θέσης, με ή χωρίς συννοσηρότητες.
ΔΜΣ >35 kg/m² ή 120% της 95ης εκατοστιαίας θέσης, σε παρουσία σοβαρών συννοσηροτήτων όπως διαβήτης, υπέρταση, αποφρακτική άπνοια ύπνου και μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα.
Αποτυχία απώλειας βάρους μετά από πρόγραμμα διάρκειας τουλάχιστον έξι μηνών.
Πλήρης κατανόηση των κινδύνων της επέμβασης από τον ασθενή και την οικογένειά του.
Δέσμευση για μακροχρόνια παρακολούθηση και συμμόρφωση με τις μετεγχειρητικές απαιτήσεις.
Πρόσβαση σε πιστοποιημένο κέντρο με έμπειρο χειρουργό και υποστηρικτική ομάδα.
Αντενδείξεις Χειρουργικής Θεραπείας
Η μεταβολική χειρουργική δεν συνιστάται σε περιπτώσεις:
Αλκοολισμού ή χρήσης ουσιών.
Μη ελεγχόμενων ψυχιατρικών διαταραχών.
Έλλειψης κατανόησης του κινδύνου και των προσδοκώμενων ωφελειών από τον ασθενή.
Απουσίας κοινωνικής υποστήριξης ή κινήτρου για συμμόρφωση.
Στους εφήβους, η ύπαρξη ιατρικών ή ψυχολογικών προβλημάτων μπορεί να καθυστερήσει, αλλά όχι να αποκλείσει την επέμβαση. Παθήσεις όπως συνδρομική παχυσαρκία, αυτισμός ή ψυχοκινητική καθυστέρηση δεν αποτελούν αντενδείξεις.
Απαιτήσεις για τα Κέντρα Μεταβολικής Χειρουργικής
Οι επεμβάσεις πρέπει να εκτελούνται σε εξειδικευμένα κέντρα με υψηλό όγκο χειρουργικών επεμβάσεων, έμπειρους χειρουργούς και οργανωμένη παρακολούθηση. Το νοσοκομείο πρέπει να διαθέτει:
Ειδικότητες όπως καρδιολόγο, ενδοκρινολόγο, γαστρεντερολόγο, ψυχίατρο και αναισθησιολόγο με εμπειρία στη βαριατρική χειρουργική.
Ειδικό εξοπλισμό για άτομα με σοβαρή παχυσαρκία, όπως αξονικό τομογράφο ικανό να εξυπηρετήσει άτομα έως 200 κιλά.
Η απόφαση για την επέμβαση λαμβάνεται με τη συνεργασία όλων των ειδικών. Για τους εφήβους, η αξιολόγηση του λόγου κινδύνου-οφέλους είναι κρίσιμη, καθώς η παχυσαρκία σε αυτή την ηλικία σπάνια συνοδεύεται από σοβαρές επιπλοκές. Επιπλέον, η ταχεία απώλεια βάρους μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ανάπτυξη. Συνεπώς, απαιτείται προσεκτική εκτίμηση πριν από τη χειρουργική παρέμβαση.