Νιώθω φούσκωμα ενώ δεν τρώω μεγάλες ποσότητες φαγητού. Τι φταίει;

Η Νίκη είναι 35 ετών ιδιωτική υπάλληλος με πολλές ώρες εργασίας καθημερινά και αρκετό άγχος. Έχει αυξημένο σωματικό βάρος το οποίο θέλει να μειώσει και παραπονιέται για έντονα πρηξίματα στην κοιλιά, παρότι δεν καταναλώνει μεγάλες ποσότητες φαγητού. Δεν έχει κάποιο ιατρικό ιστορικό.

Στο συγκεκριμένο περιστατικό θα εξετάσουμε κυρίως το ζήτημα του φουσκώματος που ταλαιπωρεί τη Νίκη, ώστε να δούμε ποιες είναι οι επιλογές της και να διευκολύνουμε την ήδη φορτωμένη καθημερινότητά της. Είναι σημαντικό αρχικά να αποκλείσουμε το φούσκωμα να είναι αποτέλεσμα άγχους ή ιατρικής αιτιολογίας. Θα μπορούσε για παράδειγμα να οφείλεται σε σύνδρομο ευερεθίστου εντέρου ή και σε κάτι πιο σοβαρό. Σε αυτή την περίπτωση καλό είναι να επισκεφθεί και έναν γαστρεντερολόγο, ώστε να εξετάσει τις πιθανές αιτίες και ακολούθως να ακολουθήσει την κατάλληλη διατροφική αγωγή. Πέρα από το καθαρά ιατρικό κομμάτι, ας δούμε ποιες άλλες αιτίες μπορεί να προκαλούν το φούσκωμα στη Νίκη.

Όταν μιλάμε για «φούσκωμα», αναφερόμαστε στο πρήξιμο που εμφανίζεται στην περιοχή της κοιλιάς μετά την κατανάλωση κάποιου γεύματος. Είναι ένα πολύ συχνό φαινόμενο που παρατηρείται σε μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού (16-30%) και προκαλεί δυσφορία. Εάν δεν είναι ιατρικής αιτιολογίας, συνήθως προκαλείται από κάποια τρόφιμα και αναψυκτικά ή από την κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων φαγητού ή από κάποια δυσανεξία. Ας δούμε λίγο πιο αναλυτικά τι μπορεί να φταίει.

Κατανάλωση μεγάλης ποσότητας φαγητού

Η Νίκη ανέφερε ότι δεν καταναλώνει μεγάλες ποσότητες φαγητού. Αυτό είναι κάτι που πρέπει να διερευνήσουμε καθώς οι μερίδες έχουν αυξηθεί τα τελευταία έτη και μπορεί να υπάρχει διαστρεβλωμένη εικόνα ως προς το ποια είναι η μικρή μερίδα. Για παράδειγμα, μία μικρή μερίδα φαγητού χωράει σε ένα πιάτο, με το ½ να περιέχει λαχανικά, το ¼ κάποιον υδατάνθρακα (ρύζι, πατάτα, ζυμαρικό, όσπριο κ.ά.) και το υπόλοιπο ¼ κάποια πρωτεΐνη (ψάρι, κοτόπουλο, κρέας, τυρί κ.ά.).

Κατανάλωση τροφίμων που προκαλούν φούσκωμα

Υπάρχουν κάποια τρόφιμα που έχουν αυξημένη περιεκτικότητα σε κάποιους υδατάνθρακες που ονομάζονται FODMAPs και τα οποία ενοχοποιούνται για τη δημιουργία φουσκώματος. Με τον όρο FODMAPs αναφερόμαστε σε ολιγο-, δι- και μονο-σακχαρίτες καθώς και πολυόλες (χρησιμοποιούνται κυρίως ως γλυκαντικοί και διογκωτικοί παράγοντες). Αυτοί οι υδατάνθακες περιέχονται σε:

• Κρεμμύδι και σκόρδο: καλό είναι να αποφύγει την αποξηραμένη τους μορφή καθώς περιέχει περισσότερα FODMAPs από τη φρέσκια και ίσως βοηθήσει να είναι μαγειρεμένα αντί για ωμά.
• Φρούτα: η φρουκτόζη που περιέχουν όλα τα φρούτα ανήκει στα FODMAPs, ωστόσο πιο πλούσια είναι τα μήλα, τα αχλάδια, τα κεράσια, τα μάγκο, τα ροδάκινα, τα νεκταρίνια, τα βερίκοκα, τα σύκα, τα δαμάσκηνα και το καρπούζι.
• Λαχανικά: οι πιο πλούσιες πηγές είναι το κουνουπίδι, το λάχανο, τα λαχανάκια Βρυξελλών, τα σπαράγγια, τα μανιτάρια και τα ραδίκια.
• Όσπρια: φασόλια, μαυρομάτικα, κουκιά, ρεβίθια, φακές, φάβα και σόγια. Μπορεί να δοκιμάσει να τα μουλιάσει αρκετές ώρες σε νερό πριν τα καταναλώσει, καθώς κάποια μικρή ποσότητα φεύγει στο νερό.
• Σιτάρι, Σίκαλη, Κριθάρι: στην περίπτωση των δημητριακών παίζει μεγάλο ρόλο ο τρόπος παρασκευής καθώς η επεξεργασία μπορεί να μειώσει κατά πολύ το περιεχόμενο σε FODMAPs. Καλές εναλλακτικές είναι το καλαμπόκι, η βρώμη, το φαγόπυρο, το ρύζι και η κινόα.
• Γαλακτοκομικά: η λακτόζη αποτελεί FODMAP γιαυτό είναι καλό να αποφύγει το γάλα, το γιαούρτι, το τυρί κρέμα και το cottage.
• Γλυκαντικά: καλό είναι να αποφύγει το μέλι, το σιρόπι αγαύης καθώς και τη σορβιτόλη, τη μαννιτόλη, την ισομαλτιτόλη και τη ξυλιτόλη που περιέχονται σε πολλές τσίχλες.

Υγρά που προκαλούν φούσκωμα

Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν τα αναψυκτικά (κανονικά και διαίτης) καθώς και η μπύρα. Εάν καταναλώνει κάτι από αυτά, καλό είναι να μην είναι μαζί με κάποιο γεύμα και της προκαλέσει ακόμα μεγαλύτερο φούσκωμα και να τα αντικαταστήσει με νερό (ή κάποιο άλλο αλκοολούχο όπως το κρασί, εναλλακτικά της μπύρας). Τα αναψυκτικά περιέχουν μεγάλη ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα που είναι αέριο και το οποίο παγιδεύεται στο πεπτικό σύστημα. Η μπύρα περιέχει διοξείδιου του άνθρακα, μαγιά και δημητριακά όπως το κριθάρι τα οποία προκαλούν πρήξιμο.

Δυσανεξία στη γλουτένη ή τη λακτόζη

Μπορεί το φούσκωμα που νιώθει η Νίκη να οφείλεται στην κατανάλωση προϊόντων που περιέχουν λακτόζη (γάλα, γιαούρτι, κρεμώδη τυριά και τρόφιμα που τα περιλαμβάνουν) ή γλουτένη (σίκαλη, σιτάρι, κριθάρι). Σε αυτή την περίπτωση καλό είναι να εξεταστεί από ιατρό για αυτές τις δυσανεξίες μέσα από ειδικά ιατρικά τεστ (δυσαπορρόφησης και αιματολογικά).

Τέλος, είναι χρήσιμο να δοθεί ένα ημερολόγιο καταγραφής, όπου η Νίκη θα καταγράφει αναλυτικά τα τρόφιμα που καταναλώνει κατά τη διάρκεια της ημέρας, καθώς και το πότε εμφανίζονται τα φουσκώματα. Έτσι, θα μπορέσουμε να δώσουμε εξατομικευμένες οδηγίες για τη πρόληψη.

πηγή:mednutrition.gr