Να κάνω τεστ δυσανεξίας για να βρω ποιες τροφές με παχαίνουν; Είναι πράγματι αποτελεσματικά; Υπάρχουν επιστημονικά τεκμηριωμένες μελέτες που δείχνουν ότι μπορούν  να επιφέρουν μείωση στο σωματικό βάρος  ή είναι το αποτέλεσμα ενός καλού marketing;  Αν αναζητάτε τις απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα , δεν έχετε παρά να διαβάσετε την απόφαση  του Υπουργείου Υγείας, που κοινοποιήθηκε στις 24 Αυγούστου του 2016 η οποία αναφέρει μεταξύ άλλων τα εξής :

Η χρησιμοποίηση των τεστ δυσανεξίας σε προγράμματα απώλειας βάρους δεν έχει καμία επιστημονική βάση, αφενός διότι τα τεστ τα οποία χρησιμοποιούνται δεν έχουν διαγνωστική αξία, αφετέρου διότι οι τροφικές δυσανεξίες δεν σχετίζονται με την απώλεια βάρους

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά!

Τι είναι η Τροφική Δυσανεξία;

Ως τροφική δυσανεξία ορίζεται η επαναλαμβανόμενη ανεπιθύμητη αντίδραση του οργανισμού σε ένα τρόφιμο ή σε κάποιο συστατικό τροφίμου.  Εν ολίγοις, το άτομο με δυσανεξία μπορεί να παρουσιάσει πεπτικές διαταραχές όπως φούσκωμα, αέρια, διάρροια, ναυτία και έμετο ή δερματολογικά προβλήματα όπως ακμή, κνίδωση, έλκη στόματος κ.α. Οι πιο γνωστές τροφικές δυσανεξίες  είναι η δυσανεξία στην γλουτένη, η  δυσανεξία στην λακτόζη  και η δυσανεξία στην φρουκτόζη, οι οποίες όμως δεν έχουν καμία σχέση με την διαδικασία ρύθμισης ή απώλειας του σωματικού βάρους.

Δυσανεξία  στην Γλουτένη - Κοιλιοκάκη

Πρόκειται για εντεροπάθεια αυτοάνοσης αιτιολογίας, η οποία προκαλείτε σε γενετικά προδιατεθειμένα  άτομα από τη δυσανεξία στην γλουτένη, μια πρωτεΐνη που υπάρχει στο σιτάρι, κριθάρι, στη σίκαλη και την βρώμη.  Ο αποκλεισμός της γλουτένης από την δίαιτα είναι ο κύριος τρόπος αντιμετώπισης της κοιλιοκάκης.

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν κοιλιακή διάταση, κοιλιακό άλγος, ανορεξία, δυσκοιλιότητα, διάρροια, δύσοσμα κόπρανα, εμετοί, απώλεια βάρους, ελλιπής ανάπτυξη και χαμηλό ανάστημα, σιδηροπενική αναιμία που δεν ανταποκρίνεται στη θεραπεία με σίδηρο, κόπωση, οστικές βλάβες, απώλεια του σμάλτου και της λευκότητας των δοντιών…

Η κοιλιοκάκη διαγιγνώσκεται μέσω κλινικής εξέτασης, ορολογικού ελέγχου (αντισώματα: αντι-γλοιαδινικά IgA και IgG, έναντι ενδομυϊκού IgA και έναντι  τρανσγλουταμινάσης  IgA και IgG ) και η επιβεβαίωση της νόσου γίνεται με γαστροσκόπηση και βιοψία εντέρου.

Δυσανεξία στην Λακτόζη 

Η Δυσανεξία στην Λακτόζη είναι μια κατάσταση στην οποία το άτομο εμφανίζει  κοιλιακό άλγος, μετεωρισμό , βορβορυγμούς  και διάρροια μετά την κατανάλωση προϊόντων  που περιέχουν λακτόζη.

Η διάγνωση της δυσανεξίας στην λακτόζη  βασίζεται σε ατομικό ιατρικό και οικογενειακό ιστορικό, φυσική εξέταση και ιατρικές εξετάσεις όπως δοκιμασία ανοχής λακτόζης, δοκιμασία αναπνοής υδρογόνου, έλεγχο κοπράνων και μοριακό έλεγχος γονίδιου LCT.

Δυσανεξία στην Φρουκτόζη 

Η δυσανεξία στη φρουκτόζη συμβαίνει όταν ο οργανισμός έχει δυσκολία να απορροφήσει φρουκτόζη, φυσικό σάκχαρο που περιέχεται σε φρούτα, λαχανικά και μέλι. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν μετεωρισμό, φούσκωμα, κοιλιακό άλγος εντερικές κράμπες, και διάρροια. Το θεραπευτικό πλάνο περιλαμβάνει  μια διατροφή με  χαμηλή περιεκτικότητα σε  φρουκτόζη.

Ποια τεστ χρησιμοποιούνται  για τον εντοπισμό της τροφικής δυσανεξίας;

Παρά το γεγονός ότι τα τεστ δυσανεξίας, που υπάρχουν στην αγορά και ουσιαστικά αναφέρονται στην τροφική υπερευαισθησία είναι άκρως αναξιόπιστα και στερούνται επιστημονικής βάσης, πολλοί είναι εκείνοι, οι οποίοι επιλέγουν να  κάνουν κάποιο τεστ προκειμένου να εντοπίσουν τις τροφές που τους παχαίνουν.

Ας ρίξουμε μια ματιά στα εναλλακτικά τεστ αλλεργιών  - δυσανεξιών.

Έλεγχος IgG αντισωμάτων

Πρόκειται για αιματολογικά τεστ που βασίζονται στην μέτρηση ειδικών αντισωμάτων IgG (συνήθως IgG4), έναντι  ενός αριθμού τροφίμων και συντηρητικών. Η Ευρωπαϊκή Ακαδημία Αλλεργίας και Κλινικής Ανοσολογίας  αναφέρει ότι: «Τα τεστ δυσανεξίας με μέτρηση ΙgG4 δεν έχουν καμία διαγνωστική αξία και γι’ αυτό το λόγο δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται ως εργαλεία για τη διαχείριση προβλημάτων με την τροφή». Συνεπώς η όποια χρήση τους για μείωση του βάρους είναι τουλάχιστον αναληθής και παραπλανητική.

Vega Test (Βιοενεργειακό ή Ηλεκτροδερματικό τεστ)

Το Vega Test μετρά την ηλεκτρομαγνητική αγωγιμότητα του σώματος με τη χρήση ηλεκτροδίων. Τα «ύποπτα» τρόφιμα, τοποθετούνται μέσα σε σφραγισμένα δοχεία,  πάνω σε  δίσκο αλουμίνιου, ο οποίος συνδέεται με ηλεκτρόδια με  το δέρμα και την συσκευή. Η μεταβολή της ηλεκτρικής αντίστασης  που προκαλείται από την παρεμβολή του εκάστοτε  τρόφιμου μεταφράζονται ως  « ευαισθησία » στην τροφή. Κλινικές έρευνες έχουν δείξει ότι τα τεστ αυτά δεν έχουν καμία επαναληψιμότητα και καμία διαγνωστική αξία.

Leucocytotoxic ή Cytotoxic τεστ (Alcat ή Nutrontest)

Είναι ένα τεστ αίματος, όπου τα λευκά αιμοσφαίρια αναμειγνύονται με εκχυλίσματα τροφών που έχουν έρθει σε επαφή με ένζυμα του γαστρεντερολογικού σωλήνα.   Σύμφωνα με την συγκεκριμένη μέθοδο, εάν  υπάρχει τροφική δυσανεξία, στο μικροσκόπιο παρατηρούνται μεταβολές των λευκών αιμοσφαιρίων όπως συρρίκνωση, διόγκωση και  απόπτωση. Τα συγκεκριμένα τεστ δεν έχουν βρεθεί να είναι αξιόπιστα στον προσδιορισμό της τροφικής αλλεργίας ή δυσανεξίας.

Εφαρμοσμένη Κινησιολογία

Το βασικό εργαλείο αξιολόγησης είναι το μυϊκό τεστ, το οποίο βασίζεται στην ικανότητα της νευρολογικής ανταπόκρισης του μυός να αντιστέκεται ή όχι σε μια ελαφριά πίεση. Πιο συγκεκριμένα ,  ο εξεταστής , με καθαρά υποκειμενικό  τρόπο , μετρά την ισχύ του βραχίονα του ατόμου που εξετάζεται  ενώ  παράλληλα  με το άλλο του χέρι κρατά το ύποπτο τρόφιμο που βρίσκεται σε ένα γυάλινο φιαλίδιο. Δεν υπάρχουν μελέτες που να αποδεικνύουν την διαγνωστική αξία αυτής της μεθόδου.

Τεστ Καρδιακών Παλμών

Στηρίζεται στην υπόθεση  ότι  15  λεπτά   μετά  την κατανάλωση μιας τροφής στην οποία το άτομο έχει υπεραισθησία θα υπάρξει αύξηση των καρδιακών παλμών (περίπου 10 παλμούς ανά λεπτό). Μελέτες δείχνουν ότι δεν υπάρχει καμία σχέση μεταξύ της  συχνότητας   των καρδιακών παλμών και της τροφικής υπερευαισθησίας.

Ανάλυση Τρίχας

Μια μικρή τούφα από τα μαλλιά στέλνεται στο εργαστήριο και αναλύεται.  Παρόλο που είναι μια καλά τεκμηριωμένη εξέταση για την διάγνωση δηλητηρίασης από μέταλλα, δεν έχει επαρκώς τεκμηριωθεί για τον έλεγχο τροφικών υπεραισθησιών. 

Από τα παραπάνω μπορούμε να συμπεράνουμε ότι :

"Ουδεμία σχέση, τουλάχιστον επιστημονικά τεκμηριωμένη έως τώρα, έχουν οι τροφικές υπερευαισθησίες με το σωματικό βάρος ή τον μεταβολικό ρυθμό, τη ρύθμισή του, την απώλεια βάρους και το σχεδιασμό διαιτολογίου με αυτόν το σκοπό".

Επομένως, οποιοσδήποτε επικαλείται ότι τα τεστ δυσανεξίας έχουν σχέση με την απώλεια βάρους εκμεταλλεύεται με δόλο την άγνοια του κοινού. Eπίσης, το Υπουργείο Υγείας αποφάσισε ότι: « τα τεστ αυτά δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται από επαγγελματίες υγείας ως εργαλεία τα οποία καθορίζουν τα προγράμματα απώλειας βάρους, αφενός διότι ουδέν αποτέλεσμα έχουν, αφετέρου διότι μπορούν να οδηγήσουν σε σημαντικές διατροφικές ελλείψεις με τον αποκλεισμό τροφών».

Η γνώμη του διαιτολόγου

Κατά την γνώμη μου, τα τεστ δυσανεξίας, είναι ένα  από τα πιο έξυπνα εμπορικά επινοήματα της «βιομηχανίας» του αδυνατίσματος. Ιατροί, μικροβιολόγοι μέχρι  και γυμναστήρια προτείνουν έναντι παχυλής αμοιβής τα συγκεκριμένα τεστ ως εγγυημένη λύση για απώλεια βάρους. Τα προτείνουν όλοι εκτός από τους διαιτολόγους.  Μα ποιος είναι τελικά ο ειδικός σε θέματα διατροφής ; Γνωρίζατε ότι, ο μόνος υπεύθυνος για τον σχεδιασμό ενός διαιτολογίου είναι ο πτυχιούχος διαιτολόγος με άδεια ασκήσεως επαγγέλματος και καμία άλλη ειδικότητα;  Επομένως, εάν τα τεστ αυτά είχαν επιστημονική βάση δεν θα ήταν  ένα χρήσιμο εργαλείο στα χέρια του διαιτολόγου; Δεν θα διατηρούσαμε φυσιολογικό το βάρος μας εφόρου ζωής; Δεν θα λύναμε επιτέλους το πρόβλημα της παχυσαρκίας; Προφανώς, η δεοντολογία μας απέναντι στους πελάτες μας, δεν μας επιτρέπει να ακολουθούμε μεθόδους που το Υπουργείο Υγείας χαρακτηρίζει ως ανυπόστατες και απαγορευμένες. Δεν εκμεταλλευόμαστε την ανάγκη των ανθρώπων να αδυνατίσουν, υποστηρίζοντας ότι τους παχαίνει το μαρούλι και η ντομάτα.

“Ναι αλλά εγώ γνωρίζω κάποιους που έκαναν  το τεστ δυσανεξίας και έχασαν βάρος”

Αν ακόμη αναρωτιέστε πώς κάποια άτομα που έχουν κάνει τα εν λόγω τεστ αδυνάτισαν, η απάντηση είναι προφανής. Καταναλώνουν λιγότερες θερμίδες! Είναι δυνατόν, ένας άνθρωπος που πριν το τεστ κατανάλωνε μεγάλες ποσότητες γλυκών, ζυμαρικών ή προϊόντα από  άσπρο  αλεύρι να μην αδυνατίσει όταν το τεστ του υποδείξει  ότι πρέπει να κόψει τις συγκεκριμένες  τροφές ;

Δεν χρειάζεται λοιπόν να εναποθέσετε τις ελπίδες σας, σε τεστ δυσανεξίας που έχουν κριθεί παράνομα, για να τρώτε λιγότερο

Αφενός μεν, τα τεστ αυτά μπορεί να οδηγήσουν σε σημαντικές διατροφικές ελλείψεις με τον αποκλεισμό τροφών αφετέρου δε, να προκαλέσουν  προβλήματα στην υγεία σας. Για παράδειγμα,  άτομα με αυξημένο ουρικό οξύ πρέπει να ακολουθούν μία δίαιτα χαμηλή σε πουρίνες και άτομα με σιδηροπενική αναιμία να καταναλώνουν τρόφιμα  πλούσια σε βιταμίνη C και σίδηρο. Κανένα τεστ δυσανεξίας  δεν λαμβάνει υπόψιν το ιατρικό σας ιστορικό. Αντίθετα, ένας διαιτολόγος θα λάβει σοβαρά υπόψιν τόσο το  ιατρικό  ιστορικό όσο και την φαρμακευτική αγωγή που τυχόν λαμβάνετε. Θα κάνει ανάλυση και αξιολόγηση της  σωματικής σας σύστασης και μέτρηση βασικού μεταβολισμού. Θα σας βοηθήσει να αλλάξετε τις διατροφικές σας συνήθειες, θα είναι πάντα δίπλα σας και θα ενθαρρύνει την προσπάθειά σας. Εσείς σε ποιον θα εμπιστευτείτε την υγεία σας ;

Συμπέρασμα

Τα τεστ δυσανεξίας είναι άκρως αναξιόπιστα και στερούνται οποιασδήποτε επιστημονικής βάσης. Εμπιστευτείτε ένα διαιτολόγο με άδεια ασκήσεως επαγγέλματος που θα σας δώσει τη δυνατότητα να ακολουθήσετε μια ισορροπημένη διατροφή προκειμένου να χάσετε τα περιττά  κιλά και μη βασίζεστε σε αμφιβόλου προελεύσεως συμβουλές και τεχνικές.

πηγή:mednutrition.gr