Η στεφανιαία νόσος εξακολουθεί και σήμερα να αποτελεί την συχνότερη αιτία θανάτου στον δυτικό κόσμο. Παρόλα αυτά, σε ορισμένες χώρες φαίνεται να μειώνεται η συχνότητά της. Ένα σημαντικό μερίδιο ευθύνης σε αυτή την εξέλιξη φέρουν τα διάφορα οργανωμένα προγράμματα ενημέρωσης, προληπτικού ελέγχου και αντιμετώπισης ενός σημαντικού παράγοντα κινδύνου, της χοληστερόλης. Η ενημέρωση, λοιπόν, αποδεδειγμένα σώζει ζωές.
Τι κάνει η χοληστερόλη
Όλοι πλέον γνωρίζουν ότι η χοληστερόλη αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης στεφανιαίας νόσου. Αυτό που ίσως είναι λιγότερο γνωστό είναι ότι χωρίς χοληστερόλη δεν υπάρχει ζωή, καθώς αποτελεί απαραίτητο δομικό στοιχείο στις κυτταρικές μεμβράνες και αναγκαία για τη σύνθεση πολλών ορμονών. ʼλλωστε, οι περισσότεροι ιστοί παράγουν χοληστερόλη ενώ το 80% της απαραίτητης ποσότητας παράγεται στο ήπαρ.
Το πρόβλημα δημιουργείται όταν τα επίπεδα της χοληστερόλης στο αίμα υπερβούν ορισμένα όρια. Τότε, αθροίζεται στα τοιχώματα των αγγείων και προκαλεί δομικές αλλαγές με τελικό αποτέλεσμα τον σχηματισμό αθηρωματικής πλάκας και γενικότερα αθηρωματικής νόσου (αρτηριοσκλήρωση).
Αν μιλάμε για τις στεφανιαίες αρτηρίες που τροφοδοτούν τον μυ της καρδιάς με θρεπτικά συστατικά και οξυγόνο, αυτό έχει ως αποτέλεσμα το σταδιακό στένεμα του αυλού των αγγείων και την αποστέρηση της καρδιάς από οξυγόνο. Από ένα σημείο και πέρα, η καρδιά ασφυκτιά και αυτό εκδηλώνεται ως στηθάγχη.
Παράλληλα, ευνοείται η ανάπτυξη θρόμβου (πήγμα αίματος), ο οποίος αν αποφράξει πλήρως την αρτηρία θα προκαλέσει έμφραγμα του μυοκαρδίου. Ανάλογες επιπτώσεις έχει η άθροιση χοληστερόλης και σε άλλα αγγεία: αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, περιφερική αρτηριοπάθεια κ.ά.
Λιποπρωτεΐνες
Η χοληστερόλη ή όπως συνηθίζεται να αποκαλείται χοληστερίνη (δηλαδή με τη χημική μορφή του εστέρα), δεν κυκλοφορεί ελεύθερα στα αγγεία αλλά χρησιμοποιεί ως όχημα μεταφοράς τις λιποπρωτεΐνες. Αυτές χαρακτηρίζονται ανάλογα με την περιεκτικότητά τους σε λίπη και πρωτεΐνες:
- VLDL (Very Low Density Lipoproteins) - Λιποπρωτεΐνες πολύ χαμηλής πυκνότητας. Περιέχουν κυρίως τριγλυκερίδια, τα οποία έχουν επίσης συσχετιστεί με στεφανιαία νόσο.
- LDL (Low Density Lipoproteins) - Λιποπρωτεΐνες χαμηλής πυκνότητας. Πρόκειται για τη λεγόμενη 'κακή χοληστερίνη' και περιέχει κυρίως χοληστερόλη. Όσο υψηλότερα είναι τα επίπεδα της LDL, τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος στεφανιαίας νόσου.
- HDL (High Density Lipoproteins) - Λιποπρωτεΐνες υψηλής πυκνότητας. Είναι η 'καλή χοληστερίνη' γιατί απομακρύνει την περίσσεια χοληστερόλης από τα αγγεία και τη μεταφέρει στο ήπαρ ώστε να μεταβολιστεί. Υψηλά επίπεδα HDL ασκούν καρδιοπροστατευτική δράση ενώ χαμηλά επίπεδα αυξάνουν τον κίνδυνο.
Τι αυξάνει τη χοληστερόλη
Τα επίπεδα της χοληστερόλης στο αίμα επηρεάζονται από ποικίλους παράγοντες, μερικοί εκ των οποίων μπορούμε να ελέγξουμε και άλλους όχι.
Παράγοντες που μπορούμε να ελέγξουμε είναι:
- Δίαιτα - Η κατανάλωση τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε χοληστερόλη (ζωικές τροφές πχ αυγά) δεν αυξάνει τόσο τα επίπεδα της χοληστερόλης στο αίμα όσο η κατανάλωση των κορεσμένων λιπών που περιέχονται κυρίως σε ζωικά λίπη, κρέας, γαλακτοκομικά προϊόντα με πλήρη λιπαρά αλλά και αβοκάντο
- Παχυσαρκία - Μειώνει τα επίπεδα της HDL αυξάνει την LDL
- Έλλειψη άσκησης - Επίσης μειώνει την HDL αυξάνει την LDL
- Κάπνισμα - Μειώνει την HDL ως και κατά 15%
- Μεταβολικά σύνδρομα - Διαβήτης, μεταβολικό σύνδρομο, υποθυρεοειδισμός κ.ά.
Παράγοντες τους οποίους δεν μπορούμε να τροποποιήσουμε είναι:
- Κληρονομικότητα - Ορισμένοι άνθρωποι είναι γενετικά προγραμματισμένοι να παράγουν περισσότερη χοληστερόλη
- Ηλικία - Με την πάροδο του χρόνου, αυξάνονται τα επίπεδα της χοληστερόλης
- Φύλο - Οι άνδρες γενικά έχουν υψηλότερα επίπεδα χοληστερόλης αλλά η διαφορά εξισώνεται μετά την εμμηνόπαυση
Πότε θεωρείται αυξημένη
Από κλινική άποψη η ίδια η αυξημένη χοληστερόλη δεν δίνει συμπτώματα. Σε λίγες περιπτώσεις θα εμφανιστούν ξανθώματα, δηλαδή κιτρινωπά επάρματα στο δέρμα. Στην πλειονότητα όμως τα συμπτώματα θα προέλθουν από τις επιπλοκές της
Προμηθευτείτε τον Μετρητή 3 Παραμέτρων Multicare In από συνεργαζόμενα φαρμακεία και λάβετε το ΚΟΥΠΟΝΙ σας για:
1) ΕΚΠΤΩΣΕΙΣ στις απαραίτητες εξετάσεις στην EUROMEDICA
2) ΕΚΠΤΩΣΕΙΣ στις συνεδρίες με τον ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΟ απο την MEDNUTRITION