Το ουρικό οξύ είναι μία ουσία που παράγεται στον οργανισμό από το μεταβολισμό των πουρινών. Οι πουρίνες παράγονται είτε από τον ίδιο τον οργανισμό είτε λαμβάνονται μέσω συγκεκριμένων τροφών. Αν αυξηθεί πολύ το επίπεδο του ουρικού οξέος στο αίμα παρουσιάζεται μία κατάσταση που λέγεται υπερουριχαιμία.

Το όριο για να θεωρηθούν αυξημένες οι τιμές του ουρικού οξέος είναι >6,8 mg/dl.

Μόλις παραχθεί το ουρικό οξύ μεταφέρεται μέσω του αίματος στους νεφρούς, όπου φιλτράρεται και αποβάλλεται στα ούρα. Περίπου 1 στους 5 ανθρώπους έχει υψηλό επίπεδο ουρικού οξέος, δηλαδή πάνω από την ανώτερη φυσιολογική τιμή. Αυτή η υψηλή τιμή μπορεί να σχετίζεται με αρθρίτιδα ή με νεφρολιθίαση. Οι περισσότεροι άνθρωποι είναι ασυμπτωματικοί.

Ποια είναι τα αίτια και ποια είναι τα συμπτώματα;

Η υπερουριχαιμία (δηλαδή η αύξηση του ουρικού οξέος πάνω από το ανώτερο φυσιολογικό όριο) μπορεί να οφείλεται είτε σε αυξημένη παραγωγή ουρικού οξέος (αυξημένος μεταβολισμός των πουρινών ή κυτταρική καταστροφή που οδηγεί σε παραγωγή ουρικού οξέος) είτε σε περιορισμένη απέκκριση του ουρικού οξέος από τα νεφρά.

• Απότομος και έντονος πόνος στις αρθρώσεις
• Ερυθρότητα και διόγκωση στην πρώτη άρθρωση του μεγάλου δακτύλου του ποδιού (ποδάγρα)

Ειδικά στις ηλικιωμένες γυναίκες, όμως, μπορεί να προσβληθούν αρκετές αρθρώσεις μαζί, με συνέπεια μερικές φορές να εκλαμβάνεται λανθασμένα ως ρευματοειδής αρθρίτιδα.

Αν η ουρική αρθρίτιδα δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως και αφεθεί να εξελιχθεί μπορεί να δημιουργηθούν ενοχλητικές συσσωρεύσεις ουρικών κρυστάλλων κάτω από το δέρμα ή ακόμα και νεφρολιθίαση (πέτρες στα νεφρά). Παράγοντες που δυσχεραίνουν την αποβολή του είναι η κακή διατροφή, η παχυσαρκία, ο σακχαρώδης διαβήτης, η λήψη συγκεκριμένων διουρητικών και η κατάχρηση αλκοόλ.

Συνοπτικά, το υψηλό επίπεδο ουρικού οξέος μπορεί να επιδεινώνεται λόγω των παρακάτω αιτιών:

• Διουρητικά
• Κατάχρηση αλκοόλ
• Γενετική προδιάθεση
• Υποθυρεοειδισμός
• Ανοσοκατασταλτικά φάρμακα
• Παχυσαρκία
• Ψωρίαση
• Στεφανιαία νόσος
• Υπέρταση
• Διατροφή πλούσια σε πουρίνες (συκώτι, σαρδέλες, σάλτσα, αποξηραμένα φασόλια, αρακάς, μανιτάρια, αντζούγιες)
• Νεφρική ανεπάρκεια
• Σύνδρομο λύσης όγκου (αιφνίδια απελευθέρωση κυττάρων στο αίμα που οφείλεται σε διάφορους καρκίνους ή σε χημειοθεραπεία)
• Χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία

Δεν είναι σαφές αν οι ασθενείς θα εκδηλώσουν κάποιο εμφανές σύμπτωμα, ώστε να αντιληφθούν ότι έχουν αυξημένο ουρικό οξύ. Αν εμφανιστούν συμπτώματα τότε αυτά μπορεί να οφείλονται σε: σχηματισμό τόφων (κρύσταλλοι ουρικών αλάτων σε περιοχές του σώματος όπως οι χόνδροι, οι αρθρώσεις, οι τένοντες, τα οστά και οι νεφροί), σχηματισμό λίθων στους νεφρούς και σε ουρική αρθρίτιδα (φλεγμονή, πρήξιμο και ερυθρότητα στην άρθρωση).

Διάγνωση ουρικού οξέος

Η διάγνωση της υπερουριχαιμίας τίθεται με βιοχημικές εξετάσεις αίματος και σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί μελέτη ούρων 24ωρου.

Για την αιματολογική εξέταση χρειάζεται νηστεία 8 ωρών και αποφυγή λιπαρών φαγητών για 12 ώρες πριν την αιμοληψία.

Η μέτρηση του ουρικού οξέος ούρων 24ώρου γίνεται με συλλογή των ούρων για ένα 24ωρο. Η συλλογή των ούρων ξεκινά από τα δεύτερα πρωινά ούρα, με τη χρήση ενός ειδικού συλλέκτη ούρων 24ωρου και συνεχίζεται μέχρι και την πρώτη ούρηση της 2ης ημέρας. Τα ούρα διατηρούνται στο ψυγείο μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία.

Θεραπεία και αντιμετώπιση για το ουρικό οξύ

Η θεραπεία εξαρτάται από το αίτιο που προκαλεί την υπερουριχαιμία, συνεπώς αν συνυπάρχει κάποιο άλλο νόσημα θα πρέπει να αντιμετωπιστεί. Αν ο ασθενής είναι ασυμπτωματικός συνήθως δεν απαιτείται φαρμακευτική αγωγή για τη μείωση του ουρικού οξέος. Υπάρχουν τροφές που αυξάνουν το επίπεδό του και έτσι, καλό θα ήταν να καταναλώνονται με μέτρο:

• Αλκοόλ
• Κόκκινο κρέας
• Εντόσθια
• Θαλασσινά
• Αναψυκτικά με ζάχαρη
• Αμύγδαλα
• Ντομάτα
• Μανιτάρια

Επίσης, κάποια φάρμακα για άλλες παθήσεις μπορεί να ευθύνονται για την αύξηση του ουρικού οξέος.

Για να μειώσεις το ουρικό οξύ πρέπει να γίνουν κάποιες αλλαγές στη διατροφή. Συνιστάται η κατανάλωση άφθονου νερού και χυμών φρούτων πλούσιων σε βιταμίνη C (πορτοκάλι, μανταρίνι, φράουλες, ακτινίδιο, ροδάκινο, μάνγκο, ανανάς, λεμόνι). Επίσης, υπάρχουν βότανα που είναι πολύ αποτελεσματικά στην απομάκρυνση των κρυστάλλων ουρικού οξέος. Σε περίπτωση που διαγνωστεί ουρική αρθρίτιδα θα πρέπει να ληφθεί ειδική φαρμακευτική αγωγή για τον έλεγχο του ουρικού οξέος.

Πηγή : https://www.onmed.gr/

Το καλοκαίρι για τους περισσότερους είναι συνυφασμένο με την ξεκούραση και τη χαλάρωση. Αυτό σημαίνει ότι η πειθαρχία εν μέρει «πάει περίπατο»...και αυτό μπορεί να αφορά και τη διατροφή μας! Ακολουθούν μερικά tips σχετικά με την ενυδάτωση και τη διατροφή στις περιόδους που έχει πολλή ζέστη, ώστε να διατηρούμε μια σταθερή ποιότητα και το καλοκαίρι και φυσικά να μην παίρνουμε βάρος.

Ενυδάτωση

• Για να μην πει το σώμα σας το «νερό νεράκι» φροντίστε να πίνετε αρκετό νερό πριν εμφανιστεί το αίσθημα της δίψας, αφού τότε ήδη υπάρχει μερική αφυδάτωση.
• Βάλτε στόχο τα 2-4 λίτρα υγρών την ημέρα και αυξήστε τα αν η εργασία σας είναι χειρωνακτική ή περνάτε αρκετό χρόνο έξω καθημερινά.
• Προτιμήστε το δροσερό και όχι το υπερβολικά κρύο νερό. Απορροφάται γρηγορότερα και μπορεί κανείς να πιει περισσότερο.
• Άλλος τρόπος να πιούμε περισσότερο νερό είναι προσθέτοντας κομμάτια φρούτων ώστε να αποκτήσει ωραία γεύση π.χ. μια φέτα λεμόνι, λάιμ, ή 1 φέτα αγγούρι ή λίγο δυόσμο.

Αλκοόλ και άλλα ροφήματα

• Αποφύγετε τα ροφήματα με ζάχαρη ως μέσο ενυδάτωσης π.χ. χυμοί εμπορίου, μιλκσέικ, αναψυκτικά, καφεϊνούχα ροφήματα με σαντιγί. Μπορεί να περιέχουν νερό, αλλά οι θερμίδες τους συχνά φτάνουν την περιεκτικότητα ενός γεύματος. Ενδεικτικά ένας καφές 240 mL με σαντιγύ περιέχει περίπου 330 θερμίδες, ενώ ο σκέτος καφές δεν περιέχει καθόλου θερμίδες και παράλληλα κερδίζετε όλα τα οφέλη των αντιοξειδωτικών που περιέχει. Άλλωστε, η τακτική κατανάλωση ζάχαρης σε υγρή μορφή μέσα από ροφήματα σχετίζεται σε πολλές μελέτες με την εμφάνιση παχυσαρκίας.
• Το αλκοόλ αυξάνει την παραγωγή ούρων βραχυπρόσθεσμα οπότε προκαλεί αφυδάτωση, αν και σε μια μελέτη φάνηκε ότι η επίδραση είναι παροδική και την επόμενη μέρα το ισοζύγιο νερού στο σώμα επανέρχεται στα φυσιολογικά. Παρόλα αυτά, το αλκοόλ δεν πρέπει να αποτελεί μέσο ενυδάτωσης λόγω των πολλών θερμίδων που περιέχει (ειδικά τα κοκτέιλ με ζάχαρη και σιρόπι) αλλά και των ανεπιθύμητων δράσεών του στην υγεία.

Καλές επιλογές ροφημάτων: κρύος καφές χωρίς ζάχαρη, κρύο τσάι χωρίς ζάχαρη, φυσικοί χυμοί φρούτων, σπιτικά smoothies με γάλα ή γιαούρτι και φρούτα.

Ελαφριά γεύματα

• Κρατήστε τα πολλά μπαχαρικά για τη μαγειρική του χειμώνα καθώς δυσκολεύουν την πέψη το καλοκαίρι ειδικά σε άτομα με γαστρεντερικά προβλήματα π.χ. παλινδρόμηση. Πολλά καρυκεύματα άλλωστε αυξάνουν την τροφογενή θερμογένεση, την παραγωγή θερμότητας δηλαδή από το σώμα κατά τη φάση της πέψης, γεγονός που επιδεινώνει το... «αίσθημα ζέστης».
• Το καλοκαίρι είναι μια καλή στιγμή να προτιμήσουμε πού και πού μια σαλάτα ως κύριο γεύμα. Μετατρέψτε τη σε πλήρες γεύμα προσθέτοντας εκτός από λαχανικά και μια πηγή πρωτεΐνης (π.χ. κοτόπουλο, αυγό, τυρί κ.ά.) και μια πηγή αμύλου π.χ. καλαμπόκι, παξιμάδι, λίγο ψωμί κ.ά.), σχηματίζοντας μια τριάδα τροφίμων.
• Αποφύγετε τις έτοιμες τυποποιημένες σαλάτες. Οι θερμίδες τους ξεπερνούν αυτές ενός τυπικού σπιτικού γεύματος π.χ. μια σαλάτα του Καίσαρα μπορεί να ξεπερνά τις 600 θερμίδες. Αν δεν έχετε άλλη λύση, επιλέξτε κάποια με ελαφριά σως π.χ. με βάση το λεμόνι ή το ξύδι ή μια απλή βινεγκρέτ και αποφύγετε όσες περιέχουν μαγιονέζα ή άλλα πλούσια σε λιπαρά υλικά.

Μετατρέψτε και άλλα φαγητά σε μορφή κρύας σαλάτας π.χ. σαλάτα οσπρίων, σαλάτα ζυμαρικών, κρύα σούπα λαχανικών.

Δροσερά σνακ για τη ζέστη

• Τα φρούτα πρέπει να αποτελούν τη νούμερο 1 επιλογή μας για σνακ όταν έχει πολλή ζέστη. Ενυδάτωση, αντιοξειδωτική προστασία, χαμηλές θερμίδες. Τρία σε ένα δηλαδή!
• Προσοχή παρόλα αυτά χρειάζεται από όσους πάσχουν από διαβήτη λόγω του αυξημένου ποσού σακχάρων που περιέχουν. Έτσι 2-3 φρούτα την ημέρα ανάμεσα στα κύρια γεύματα είναι αρκετά.
• Το παγωτό μπορεί να αποτελέσει μια καλή λύση και επίσης εύκολη όταν είμαστε εκτός σπιτιού π.χ. στην παραλία. Για να μειώσουμε το θερμιδικό του περιεχόμενο καλό είναι να αποφεύγουμε τα παρφέ ή την προσθήκη ξηρών καρπών και σιροπιού και να προτιμάμε το παγωτό γιαούρτι ή τις γεύσεις με βάση τα φρούτα (π.χ. παγωτό φράουλα) έναντι της σοκολάτας. Η μερίδα πάντα μετράει, οπότε μια μπάλα είναι αρκετή!

Άλλες καλές επιλογές: ζελέ φρούτων, σπιτικό ρυζόγαλο, γιαούρτι με μέλι ή ένα φρούτο, γρανίτες ή σορμπέ, παγωτό χωρίς λιπαρά ή/ και με γλυκαντικά π.χ. στέβια.

Πηγή: https://www.mednutrition.gr/

Έρπητας ζωστήρας

Η κλινική εικόνα χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση εξανθήματος το οποίο είναι φυσαλιδώδες, σε ερυθηματώδη βάση, με ταινιοειδή κατανομή κατά μήκος 1-3 δερμοτομίων. Συχνά οι βλάβες συνοδεύονται από έντονο άλγος και παραισθησίες τοπικά. Περίπου 15% των ασθενών με έρπητα ζωστήρα παρουσιάζουν άλγος και παραισθησία στα προσβληθέντα δερμοτόμια για τουλάχιστον αρκετές εβδομάδες και μερικές φορές μόνιμα (μεθερπητική νευραλγία). Η επίπτωση του έρπητα ζωστήρα και της μεθερπητικής νευραλγίας αυξάνει με την ηλικία. Ανοσοκατεσταλμένα άτομα και άτομα με HIV λοίμωξη παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο για εμφάνιση έρπητα ζωστήρα. Λοίμωξη από VZV κατά την ενδομήτρια ζωή , βρέφη και παιδιά που νόσησαν από ανεμευλογιά στα πρώτα χρόνια της ζωής καθώς και ανοσοκατεσταλμένα παιδιά έχουν αυξημένη πιθανότητα να παρουσιάχουν έρπητα ζωστήρα στο απώτερο μέλλον.

Ο ιός της ανεμευλογιάς- έρπης ζωστήρ (VZV), είναι DNA ιός, ο οποίος ανήκει στην οικογένεια των ερπητοιών. Ο VZV έχει την δυνατότητα, όπως και οι υπόλοιποι ερπητοϊοί , να παραμένει στον οργανισμό, μετά από την αρχική λοίμωξη, σε λανθάνουσα κατάσταση.

Ο VZV εισέρχεται στον ανθρώπινο οργανισμό μέσω του αναπνευστικού συστήματος και του επιπεφυκότα. Ο ιός πιστεύεται πως πολλαπλασιάζεται στο σημείο εισόδου, στην περιοχή του ρινοφάρυγγα και τους επιχώριους λεμφαδένες. Άρχικα προκαλείται ιαιμία 4-6 ημέρες μετά την μόλυνση. Ο ιός μετέπειτα μεταφέρεται και σε άλλα όργανα, όπως το συκώτι, ο σπλήνας και τα αισθητήρια γάγγλια, όπου πολλαπλασιάζεται σε δεύτερη φάση και προκαλείται δευτερογενής ιαιμία με εμφανή λοίμωξη του δέρματος. Ο ιός είναι δυνατόν να καλλιεργηθεί στα μονοπύρηνα κύτταρα ενός προσβεβλημένου ατόμου από 5 ημέρες πριν εώς 1-2 ημέρες μετά την εμφάνιση του εξανθήματος.

Επιδημιολογία

Στην χώρα μας επιτηρείται μόνο η ανεμευλογιά με επιπλοκές. Τόσο η ανεμευλογιά όσο και ο έρπητας ζωστήρας εμφανίζονται σε παγκόσμια κλίμακα. Στις εύκρατες χώρες, τουλάχιστον το 90% του πληθυσμού έχει νοσήσει από ανεμευλογιά έως την ηλικία των 15 ετών, και τουλάχιστον το 95% των νεαρών ενηλίκων. Η ανεμευλογιά σε αυτές τις χώρες εμφανίζεται πιο συχνά την χειμερινή περίοδο και στην αρχή της άνοιξης. Η επιδημιολογία της ανεμευλογιάς στις τροπικές χώρες διαφέρει από εκέινη των εύκρατων χωρών, με την μεγαλύτερη αναλογία των περιπτώσεων να εμφανίζεται μεταξύ των ενηλίκων. Η επιδημιολογία του έρπητα ζωστήρα περιγράφεται πιο συχνά στις ανεπτυγμένες χώρες εκεί όπου η νόσος εμφανίζεται πιο συχνά σε ανθρώπους άνω των 50 ετών.

Τρόπος μετάδοσης

Από άτομο σε άτομο με άμεση επαφή, αερογενώς ή με σταγονίδια και εκκρίσεις του αναπνευστικού συστήματος ασθενών ή εκκρίσεις από τις δερματικές βλάβες ατόμων με ανεμευλογιά ή έρπητα ζωστήρα. Με έμμεση επαφή μέσω αντικειμένων μολυσμένων από εκκρίσεις των βλεννογόνων ή των δερματικών βλαβών προσβεβλημένων ατόμων.

Περίοδος μεταδοτικότητας

Η περίοδος μεταδοτικότητας εκτείνεται από 1-2 ημέρες πριν την εμφάνιση του εξανθήματος έως και 4-5 ημέρες μετά, ή μέχρι οι βλάβες να σχηματίσουν εφελκίδες. Τα ανοσοκατεσταλμένα άτομα με ανεμευλογιά είναι πιθανώς μεταδοτικά καθ’ όλη την διάρκεια που εμφανίζονται νέες βλάβες. Η ανεμευλογιά θεωρείται εξαιρετικά μεταδοτική νόσος, ιδιαίτερα στο πρώιμο στάδιο της. Είναι λιγότερο μεταδοτική από την ιλαρά αλλά περισσότερο από την ερυθρά και την παρωτίτιδα. Ο δείκτης μεταδότικότητας δευτερογενούς προσβολής σε επίνοσα άτομα του στενού περιβάλλοντος κυμαίνεται από 61%-100%. Ο έρπης ζωστήρας αντίθετα χαρακτηρίζεται ως νόσος μειωμένης μεταδοτιτκότητας. Μόνο το 20% των οροαρνητικών ατόμων στην ανεμευλογιά εμφανίζουν την νόσο όταν εκτεθούν σε άτομα με έρπητα ζωστήρα.

Χρόνος επώασης

2- 3 εβδομάδες, συνήθως 14-16 ημέρες. Ο χρόνος επώασης μπορεί να είναι παρατεταμένος μετά από παθητική ανοσοποίηση στον νζνκαι κατά την ανοσοανεπάρκεια.

Διάγνωση

Η εργαστηριακή διάγνωση δεν ήταν επιβεβλημένη σαν εξέταση ρουτίνας καθώς η κλινική εικόνα τις περισσότερες φορές είναι τυπική και αναγνωρίσιμη από έμπειρο κλινικό γιατρό. Η επίπτωση της ανεμευλογιάς έχει ελατωθεί σαν αποτέλεσμα της καθιέρωσης υποχρεωτικού εμβολιασμού. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την ελάτωση της εμπειρίας των κλινικών γιατρών στην διάγνωση της ανεμευλογιάς πράγμα το οποίο οδήγησε σε αύξηση της ανάγκης για εργαστηριακή επιβεβαίωση της ανεμευλογίας. Η PCR είναι η εξέταση εκλογής για την διάγνωση της ανεμευλογιάς. Ο ιός VZV μπορέι επίσης να απομονωθεί σε καλλιέργεια παρά το γεγονός ότι η μέθοδος είναι λιγότερο ευαίσθητη και απαιτεί αρκετές ημέρες για να έχουμε αποτλελεσμα. Η πιο συχνή πηγή απομόνωσης του ιού είναι το υγρό φυσαλίδας της ανεμευλογίας. Υπάρχουν τεχνικές που επιτρέπουν την διάκριση μεταξύ άγριου ιού και ιού του εμβολίου. Μέθοδοι ταχείας διάγνωσης ενδείκνυντα σε σοβαρές περιπτώσεις ανεμευλογιάς παο απαιτείται άμεση έναρξη αντιϊκής θεραπείας. Η μέθοδος ανίοχνευσης με RT PCR είναι ευρέως διαδεδομένη και είναι η πιο ευαίσθητη και ειδική μέθοδος από αυτές που έχουμε στην διάθεσή μας. Το αποτέλεσμα είναι γνωστό μέσα σε λίγες ώρες. Εναλλακτικά μπορεί να χρησιμοποιηθεί η μέθοδος άμεσου ανοσοφθορισμού (DFA) παρ’όλο που είναι λιγότερο ευαίσθητη και πιο δύσκολη στο χειρισμό του δείγματος. Η βέλτιστη συλλογή δείγματος προκύπτει με αναρρόφηση της φυσαλίδας και κατόπιν λήψη επιχρίσματος από την βάση της με στυλεό από polyester. Δείγματα μπορούν επίσης να ληφθούν από ρινοφαρυγγικές εκκρίσεις, σάλιο, αίμα, ούρα, βρογχικό έκπλυμα και ENY αλλά αποτελούν λιγότερο αξιόπιστες πηγές σε σχέση με τις δερματικές βλάβες.

Το ιστορικό νόσησης από ανεμευλογιά είναι αξιόπιστη ένδειξη ανοσίας στον ιό VZV καθώς το εξάνθημα είναι αναγνωρίσμο και υποκλινικές περιπτώσεις είναι ασυνήθεις.Έτσι στα παιδιά οι ορολογικές δοκιμασίες γενικά δεν χρησιμοποιούνται. Όμως μπορεί να είναι χρήσιμες σε προγράμματα εμβολιασμού ενηλίκων. Υπάρχει ποικιλία ορολογικών μεθόδων για την ανίχνευση αντισωμάτων έναντι του VZV που περιλαμβάνουν την συγκολλητινοαντίδραση (latex agglutination, LA) και την ανοσοενζυμική μέθοδο ELISA που δεν είναι ιδιαιτέρως ευαίσθητη για ανίχνευση ορομετατροπής από το εμβόλιο αλλά είναι ευαίσθητη για ανίχνευση επίνοσων ατόμων στο VZV. Και οι δύο μέθοδοι είναι χρήσιμες για έλεγχο ανοσίας στην ανεμευλογιά. Ο τίτλος αντισωμάτων μετά τον εμβολιασμό είναι συνήθως χαμηλότερη σε σχέση με αυτόν μετά την φυσική νόσηση. Ορολογικός έλεγχος ρουτίνας μετά από εμβολιασμό δεν συνιστάται διότι υπάρχει πιθανότητα ψευδώς αρνητικού αποτελέσματος. Για την διάγνωση οξείας λοίμωξης ορολογική επιβεβαίωση περιλαμβάνει σημαντική αύξηση των IgM αντισωμάτων με μια από τις προαναφερθήσες ορολογικές μεθόδους. Σε περίιπτωση υψηλού τίτλου IgG αντισωμάτων συχνά τα IgM αντισώματα είναι ψευδώς αρνητικά.

Επιπλοκές

Έρπης ζωστήρας

Μεθερπητική νευραλγία ή επίμονος πόνος στο σημείο προσβολής, ακόμη και μετά την υποχώριση των βλαβών, μπορεί να παρουσιαστούν και να είναι ιδιαίτερα ενοχλητικά. Η μεθερπητική νευραλγία είναι δυνατόν να διαρκέσει ακόμη και για ένα χρόνο μετά την προσβολή. Ο έρπητας ζωστήρας μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη νευρολογική βλάβη, όπως παράλυση των κρανιακών νεύρων και ημιπληγία ή οφθαλμικές διαταραχές σε περίπτωση οφθαλμικού ζωστήρα ενώ συμμετοχή και άλλων οργάνων είναι πιθανή, συνήθως με σοβαρές επιπτώσεις.

Ευαισθησία

Η ευαισθησία στην ανεμευλογιά είναι γενική μεταξύ των επίνοσων ατόμων. Οι ενήλικες, σε σχέση με τα παιδιά, τείνουν να παρουσιάζουν την πιο σοβαρή μορφή της νόσου. Η λοίμωξη προσφέρει μακροχρόνια ανοσία ενώ επαναπροσβολή είναι σπάνια. Επαναλοίμωξη είναι συχνή κυρίως σε ανοσοκατεσταλμένα άτομα στα οποία εμφανίζεται ως υποκλινική νόσος. Ο ιός παραμένει στον οργανισμό σε λανθάνουσα φάση και μπορεί να επανεμφανιστεί ως έρπης ζωστήρας, μετά από χρόνια, σε ποσοστό 15% κυρίως των ενηλίκων και μερικές φορές στα παιδιά.

Νεογνά επίνοσων μητέρων καθώς και ασθενείς με λευχαιμία, παρουσιάζουν συνήθως σοβαρή, παρατεταμένη ή θανατηφόρο μορφή της νόσου. Ενήλικες με νεοπλασματική νόσο και ανοσοκατεσταλμένοι τείνουν να παρουσιάζουν αυξημένη συχνότητα εμφάνισης σοβαρού έρπητα ζωστήρα.

Πηγή: https://eody.gov.gr/disease/anemeylogia/

H 8η Ιουλίου έχει οριστεί ως Παγκόσμια Ημέρα Αλλεργίας. Για πρώτη φορά εορτάστηκε το 2005, με απόφαση του Παγκόσμιου Οργανισμού Αλλεργιολογίας σε μια προσπάθεια ευαισθητοποίησης του κόσμου για τις συνέπειες των αλλεργιών στην ανθρώπινη υγεία και στην υιοθέτηση αποτελεσματικών μέτρων πρόληψης:

- Οι αλλεργίες υποβαθμίζουν την ποιότητα ζωής του ανθρώπου.

- Το 22% του παγκόσμιου πληθυσμού πάσχει από κάποιο είδος αλλεργίας.

- Οι αλλεργίες προκαλούν τον θάνατο 180.000 ανθρώπων κάθε χρόνο, παγκοσμίως.

- 300.000.000 άνθρωποι πάσχουν από άσθμα.

Οι αλλεργίες είναι παθήσεις που παρουσίασαν σημαντική αύξηση κατά το δεύτερο μισό του εικοστού αιώνα στις βιομηχανοποιημένες κοινωνίες. Τα κρούσματα αλλεργικών αντιδράσεων αυξήθηκαν κατά 50% τα τελευταία 30 χρόνια και αποδίδονται στη ρύπανση του αέρα και των κτιρίων. Ένας αυξανόμενος αριθμός ατόμων κάθε χρόνο πεθαίνει από θανατηφόρες αλλεργικές αντιδράσεις. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των ειδικών, ένας στους τρεις Έλληνες θα αναπτύξει κάποιου είδους αλλεργία κατά τη διάρκεια της ζωής του. Κύριο αίτιο της αυξημένης εμφάνισης αλλεργιών είναι η ατμοσφαιρική ρύπανση που «μεταλλάσσει» τη γύρη των φυτών και την καθιστά αλλεργιογόνο. Επιπλέον, ο σύγχρονος αστικός τρόπος ζωής αποκλείει τον άνθρωπο από την επαφή του με μικρόβια σε μικρή ηλικία. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το ανοσοποιητικό σύστημα να εκλαμβάνει ως εχθρό ακόμη και «αθώα» στοιχεία, όπως τη σκόνη και τη γύρη.

"Αλλεργία" σημαίνει διαφοροποιημένη αντίδραση και ουσιαστικά πρόκειται για την ακατάλληλη αντίδραση του αμυντικού μηχανισμού του σώματος σε ουσίες που είναι φυσιολογικά αβλαβείς και λανθασμένα γίνονται αντιληπτές ως επιβλαβείς από τον οργανισμό μας. Τα συμπτώματα της αλλεργίας δηλαδή προκαλούνται από την υπερβολική αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος σε μία αβλαβή ουσία. Στην Ελλάδα, λόγω της αυξημένης κυκλοφορίας της γύρεως στην ατμόσφαιρα και άλλων αλλεργιογόνων κατά την άνοιξη, οι αλλεργίες είναι ιδιαίτερα συχνές κατά την εαρινή περίοδο.

Oι πιο συνηθισμένες αλλεργίες είναι η αλλεργική ρινίτιδα και τα μάτια με κνησμό (αλλεργική επιπεφυκίτιδα), η κνίδωση και το αγγειοίδημα, το άσθμα , τα δερματικά εξανθήματα που προκαλούν κνησμό, οι τροφικές αλλεργίες, η αλλεργία στον νυγμό/τσίμπημα υμενοπτέρων (σφηκών και μελισσών), η αναφυλαξία.

Πόσο συχνές είναι οι αλλεργίες;

Οι αλλεργίες γίνονται ολοένα και συχνότερες, αν και ορισμένες είναι πιο συνήθεις από άλλες.

Ένας στους τρεις ανθρώπους εκδηλώνει κάποια αλλεργία σε μία δεδομένη στιγμή της ζωής του.

Ένας στους πέντε ανθρώπους υποφέρει από αλλεργική ρινίτιδα. Η αλλεργική ρινίτιδα ήταν σχεδόν άγνωστη μέχρι τον 20ό αιώνα και, όπως και όλες σχεδόν οι αλλεργίες, φαίνεται να είναι μία νόσος των εύπορων χωρών.

Ένας στους πέντε μαθητές σχολείου προσβάλλεται από άσθμα.

Ένα στα έξι παιδιά εμφανίζει δερματικές ασθένειες που σχετίζονται με την αλλεργία, ιδιαίτερα έκζεμα.

Ένας στους 20 ανθρώπους εμφανίζει το οιδηματώδες εξάνθημα που προκαλεί κνησμό και είναι γνωστό ως κνίδωση.

Oι τροφικές αλλεργίες φαίνεται να παρουσιάζουν θεαματική αύξηση, παρόλο που παραμένουν ακόμα σχετικά ασυνήθεις.

Το 10% του πληθυσμού παρουσιάζει έντονη τοπική αντίδραση στον νυγμό υμενοπτέρων.

Τι προκαλεί τις αλλεργίες;

Οι αλλεργίες προκαλούνται ως επί το πλείστον από τα ακάρεα της οικιακής σκόνης, και κυρίως τα περιττώματά τους, που είναι η πιο συνηθισμένη αιτία εκδήλωσης αλλεργίας και επηρεάζουν έως και το 90% των ατόμων που υποφέρουν από αλλεργίες, τη γύρη των χόρτων, τα κατοικίδια ζώα (είναι η τρίτη σημαντικότερη αιτία πρόκλησης αλλεργικών συμπτωμάτων, με το 40% των ασθματικών παιδιών να είναι ευαισθητοποιημένα στα αλλεργιογόνα των γάτων και των σκύλων), τα δέντρα ως συνήθη εκλυτικό παράγοντας της πρώιμης ανοιξιάτικης αλλεργικής ρινίτιδας, τους μύκητες που πυροδοτούν αλλεργική ρινίτιδα το φθινόπωρο, ενώ τα σπόρια τους βρίσκονται πολύ συχνά στην ατμόσφαιρα και μπορεί να προκαλέσουν πολύ σοβαρές κρίσεις άσθματος, και τις τροφικές αλλεργίες (το γάλα, τα αυγά, τα ψάρια και τώρα τα φιστίκια είναι σημαντικές αιτίες τροφικών αλλεργιών ενώ οι χρωστικές ουσίες και τα συντηρητικά μπορεί να προκαλέσουν κρίσεις).

Σύγχρονοι παράγοντες

Έρευνες έχουν δείξει ότι υπεύθυνες για τη συχνότητα των κοινών αλλεργικών παθήσεων είναι και οι αλλαγές στο αστικό και αγροτικό περιβάλλον. Η ρύπανση του περιβάλλοντος μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στην αύξηση των αλλεργικών διαταραχών. Τα πιο σημαντικά συστατικά αυτής της ρύπανσης θεωρείται ότι είναι τα υψηλά επίπεδα διοξειδίου του αζώτου, λόγω, κυρίως, των εκπομπών των πετρελαιοκίνητων μηχανών.

Οι αλλεργίες είναι πιο συχνές στους ενηλίκους και στα παιδιά που ζουν μέσα σε μία ακτίνα 100 μέτρων από τους πολυσύχναστους δρόμους και τα άτομα εκείνα που υποφέρουν από άσθμα και αλλεργική ρινίτιδα μπορεί να αισθάνονται χειρότερα τις ημέρες με υψηλή ατμοσφαιρική ρύπανση.

Κύρια υπεύθυνη της επιδημίας αλλεργιών που παρατηρείται στις ημέρες μας είναι επίσης η ρύπανση της ατμόσφαιρας στους εσωτερικούς χώρους. Η ανάγκη για συντήρηση της ενέργειας έχει οδηγήσει σε αλλαγή των συνθηκών μέσα στο σπίτι, καθώς τα σπίτια στο παρελθόν αερίζονταν περισσότερο. Επιπλέον, τα περισσότερα σπίτια έχουν πιο μαλακά έπιπλα και μοκέτες, που δημιουργούν από κοινού ένα ιδεώδες περιβάλλον για τα ακάρεα της οικιακής σκόνης και την επικράτηση αλλεργιογόνων από κατοικίδια ζώα, του καπνού από τσιγάρα και της αιθάλης και ατμών από χημικές ουσίες και σπρέι για οικιακή χρήση. Αυτό το μείγμα αλλεργιογόνων και ερεθιστικών ουσιών στο μη εξαεριζόμενο οικιακό περιβάλλον είναι, κατά πάσα πιθανότητα, ο κυριότερος υπεύθυνος για την ταχεία αύξηση των αλλεργικών νόσων.

Πώς γίνεται η διάγνωση της αλλεργίας;

Υπάρχουν αρκετά τεστ που μπορεί να αποκαλύψουν αν τα συμπτώματά σας οφείλονται σε κάποια αλλεργία και που μπορούν να εντοπίσουν το/α υπεύθυνο/α αλλεργιογόνο/α.

Δερματική δοκιμασία μέσω νυγμού

Το δέρμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως περιοχή ελέγχου για να δείξει τι συμβαίνει σε άλλα σημεία του σώματός. Στην αλλεργική δερματική δοκιμασία μέσω νυγμού διενεργείται νυγμός με ειδική βελόνα ή νυστέρι δια μέσου μίας σταγόνας αλλεργιογόνου. Αν το αλλεργιογόνο προκαλέσει απελευθέρωση ισταμίνης, μέσα σε μερικά λεπτά θα αναπτύξετε μία ερυθρά αντίδραση με κνησμό. Στη συνέχεια, θα εμφανιστεί οίδημα με ένα σημάδι που μοιάζει με φλύκταινα στο κέντρο και το οποίο φτάνει στο μέγιστο μέγεθός του σε περίπου 20 λεπτά, για να υποχωρήσει μέσα σε μερικές ώρες. Το μέγεθος του σημαδιού αναλογεί κατά προσέγγιση στο ποσοστό της αλλεργίας σας στο συγκεκριμένο αλλεργιογόνο. Η δερματική δοκιμασία μέσω νυγμού εισάγει στο δέρμα τόσο μικρή ποσότητα αλλεργιογόνου που είναι απόλυτα ασφαλής και μπορεί να πραγματοποιηθεί σε όλες, σχεδόν, τις ηλικιακές ομάδες. Ταυτόχρονα, μπορεί να δοκιμαστούν είκοσι με τριάντα αλλεργιογόνα.

Επιδερμικές δοκιμασίες (Patch)

Στη δοκιμασία αυτή, διαλύματα κοινών αλλεργιογόνων που προκαλούν δερματίτιδα εξ επαφής τοποθετούνται στο δέρμα της πλάτης και αφήνονται εκεί, κάτω από έναν ειδικό επίδεσμο, για τρεις ημέρες. Αν αναπτύξετε μία ερυθρά, οιδηματώδη πλάκα, που προκαλεί κνησμό, το αποτέλεσμα είναι θετικό. Oι δοκιμασίες αυτές, σε συνδυασμό με το ιστορικό δερματικών συμπτωμάτων, έχουν υψηλό ποσοστό ακρίβειας.

Αιματολογικές εξετάσεις (CAP-RAST)

Oι αιματολογικές εξετάσεις (γνωστές ως CAP-RAST) χρησιμοποιούνται ολοένα και περισσότερο. Αντίθετα με τις δερματικές δοκιμασίες, οι εξετάσεις αυτές μπορεί να μετρήσουν με ακρίβεια την ποσότητα του αντισώματος της αλλεργίας που υπάρχει στο αίμα και τα αποτελέσματα βαθμολογούνται συνήθως βάσει μιας κλίμακας από το μηδέν έως το έξι. Όταν δεν ανιχνεύεται καθόλου ή ανιχνεύεται ελάχιστη ποσότητα αντισώματος (0 ή 1), δεν έχετε πολλές πιθανότητες να προσβληθείτε από κάποια αλλεργική νόσο, τα μεσαία ή υψηλά επίπεδα, όμως, συνδέονται άμεσα με αλλεργική νόσο. Όπως και στις δερματικές δοκιμασίες, έτσι και στις αιματολογικές εξετάσεις μπορεί να ελεγχθούν 20 με 30 αλλεργιογόνα σε κάθε δείγμα αίματος. Αυτές οι αιματολογικές εξετάσεις είναι ιδιαίτερα χρήσιμες αν παίρνετε κάποιο αντιισταμινικό για τον έλεγχο της αλλεργίας σας, διότι αυτό αποτρέπει τις αντιδράσεις της δερματικής δοκιμασίας, ή αν έχετε εκτεταμένο έκζεμα, που δυσκολεύει ιδιαίτερα την πραγματοποίηση των δερματικών δοκιμασιών.

Φάρμακα για τις αλλεργίες

Το πιο σημαντικό βήμα στη θεραπεία μιας αλλεργίας είναι ο εντοπισμός του αλλεργιογόνου που προκαλεί τα συμπτώματα και η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη αποφυγή της επαφής με αυτό. Υπάρχουν, ωστόσο, πολλές διαφορετικές ομάδες φαρμάκων που μπορούν, εφόσον λαμβάνονται σωστά, όχι μόνο να ανακουφίσουν από τα συμπτώματα, αλλά και να μειώσουν την αυξανόμενη φλεγμονή των ιστών που προκαλούν οι χρόνιες αλλεργίες.

Αποσυμφορητικά

Oι αποσυμφορητικές σταγόνες για τη μύτη ή τα αποσυμφορητικά σπρέι δρουν συστέλλοντας τα αιμοφόρα αγγεία που τροφοδοτούν τα τοιχώματα της μύτης, προκαλώντας συρρίκνωση του ρινικού ιστού και ανακούφιση της ρινικής συμφόρησης. Τα φάρμακα αυτά ενεργούν γρήγορα και είναι πολύ αποτελεσματικά, αλλά καλό είναι να μην τα χρησιμοποιείτε για μεγάλες περιόδους κάθε φορά.

Βρογχοδιασταλτικά

Τα βρογχοδιασταλτικά φάρμακα ενεργούν χαλαρώνοντας τον συσταλμένο λείο μυ ο οποίος προκαλεί στένωση των αεραγωγών των πνευμόνων στα άτομα που πάσχουν από άσθμα. Ενεργούν γρήγορα και είναι πολύ αποτελεσματικά στα άτομα με άσθμα ήπιας μορφής, τα οποία εκδηλώνουν περιστασιακά κρίσεις συριγμού μετά την επαφή με κάποιο αλλεργιογόνο ή ύστερα από άσκηση. Προκειμένου να αποτρέψετε την επιδείνωση της κατάστασης, θα χρειαστείτε επίσης αγωγή με εισπνεόμενα αντιαλλεργικά φάρμακα.

Μαλακτικά

Oι μαλακτικές /ενυδατικές ουσίες ανακουφίζουν και ενυδατώνουν το δέρμα και αποτελούν την κυριότερη αγωγή για όλες τις δερματικές διαταραχές που προκαλούν κνησμό και απολέπιση.

Αντιισταμινικά

Τα αντιισταμινικά ανακαλύφθηκαν πριν από 50 χρόνια και αποτελούν τον στυλοβάτη της θεραπείας για την αλλεργία. Την τελευταία δεκαετία, έχουν κυκλοφορήσει πολλά καινούργια, διαφορετικά σκευάσματα αντιισταμινικών - πρόκειται για τα επονομαζόμενα αντιισταμινικά δεύτερης γενιάς. Όπως και τα αντιισταμινικά της πρώτης γενιάς, τα σκευάσματα αυτά εμποδίζουν τη δράση της ισταμίνης που απελευθερώνεται από τα κύτταρα και είναι πολύ αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση του κνησμού και του φτερνίσματος. Τα αντιισταμινικά δεύτερης γενιάς έχουν το πλεονέκτημα να μην εισχωρούν στον εγκέφαλο και κατά συνέπεια να μην προκαλούν υπνηλία. Έχουν επίσης λιγότερες πιθανότητες να προκαλέσουν ξηροστομία.

Αντιαλλεργικά φάρμακα

Τα αντιαλλεργικά φάρμακα πρέπει να λαμβάνονται πριν από την επαφή με το αλλεργιογόνο - που σημαίνει ότι πρέπει να λαμβάνονται τακτικά. Η απουσία ανεπιθύμητων ενεργειών που τα χαρακτηρίζει, τα κάνει ιδιαίτερα κατάλληλα για τη θεραπεία των αλλεργικών νόσων, ιδιαίτερα της αλλεργικής επιπεφυκίτιδας, της αλλεργικής ρινίτιδας και του άσθματος.

Κορτικοστεροειδή

Τα κορτικοστεροειδή είναι ισχυρά και αποτελεσματικά αντιαλλεργικά και αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Παρόλο που δεν αναστέλλουν την απελευθέρωση ισταμίνης και άλλων πολύπλοκων χημικών ουσιών, είναι πολύ αποτελεσματικά για την ανακούφιση της φλεγμονής η οποία χαρακτηρίζει τις χρόνιες δερματικές παθήσεις που σχετίζονται με αλλεργίες, την επίμονη και σοβαρή αλλεργική ρινίτιδα και το ήπιο και χρόνιο άσθμα. Παρόλο που αυτή η ομάδα σκευασμάτων είναι πολύ αποτελεσματική, υπάρχει ανησυχία όσον αφορά τις ανεπιθύμητες ενέργειες (όπως η ακμή, η ερυθρότητα του προσώπου, η κατακράτηση υγρών, η χαλάρωση των μυών και το πεπτικό έλκος), που εμφανίζονται σχεδόν αναπόφευκτα όταν λαμβάνετε οποιοδήποτε από αυτά υπό τη μορφή δισκίων. Για τον λόγο αυτό τα κορτικοστεροειδή διατίθενται ως ρινικά σπρέι για την αλλεργική ρινίτιδα, εισπνευστήρες για το άσθμα και κρέμες για τη θεραπεία των δερματικών αλλεργιών. Επιπλέον, τα νεώτερα συνθετικά κορτικοστεροειδή είναι πολύ αποτελεσματικά στην επιφάνεια των πνευμόνων, της μύτης ή του δέρματος. Τα κορτικοστεροειδή παραμένουν η πλέον αποτελεσματική αγωγή για τις αλλεργίες, αλλά είναι πιο κατάλληλα για άτομα με σοβαρότερες μορφές αλλεργιών, που δεν ανταποκρίνονται σε άλλα φάρμακα

Συνηθισμένες Αλλεργίες

Αλλεργική ρινίτιδα

Τα βασικά συμπτώματα της αλλεργικής ρινίτιδας είναι η καταρροή, τα μάτια με κνησμό, η δακρύρροια και το φτέρνισμα. Το κύριο αίτιο της εποχικής αλλεργικής ρινίτιδας είναι η αλλεργία στις αερομεταφερόμενες γύρεις. Τα συμπτώματα, όμως, της αλλεργικής ρινίτιδας μπορεί να εκδηλώνονται καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου και τα βασικά αλλεργιογόνα που συσχετίζονται είναι τα αλλεργιογόνα από τα ακάρεα της οικιακής σκόνης και τα απολεπιζόμενα επιθηλιακά κύτταρα του δέρματος των ζώων.

Η αλλεργική ρινίτιδα είναι η πιο συχνή αλλεργική πάθηση και έχει γίνει πολύ πιο συνηθισμένη τα τελευταία χρόνια, αφού προσβάλλει σήμερα το 10% του πληθυσμού. Ένα από τα πιο ενοχλητικά συμπτώματα είναι τα μάτια που έχουν κνησμό και δακρύζουν ασταμάτητα, μία πάθηση γνωστή ως αλλεργική επιπεφυκίτιδα, και στο ένα τρίτο περίπου των ατόμων που υποφέρουν από αλλεργική ρινίτιδα το κυριότερο σύμπτωμα είναι τα κόκκινα μάτια με κνησμό και δακρύρροια. Επιπλέον, το 50% των ατόμων αυτών εκδηλώνουν και συμπτώματα άσθματος.

Oι περισσότεροι πάσχοντες εκδηλώνουν για πρώτη φορά συμπτώματα αλλεργικής ρινίτιδας όταν η πυκνότητα των κόκκων γύρης στον αέρα φτάσει σε ένα ποσοστό της τάξης των 50 κόκκων ανά κυβικό μέτρο αέρα. Καθώς, όμως, η εποχή προχωρεί και η φλεγμονή των ιστών αυξάνεται, χρειάζονται όλο και λιγότεροι κόκκοι γύρης για να «πυροδοτήσουν» μία κρίση στα πολύ ευαίσθητα τοιχώματα της μύτης και των ματιών.

Επιπλέον, υπάρχουν στον αέρα και άλλες ερεθιστικές ουσίες, όπως οι ατμοσφαιρικοί ρύποι από την κυκλοφορία των αυτοκινήτων ή τη βιομηχανία, οι καπνοί από τα τσιγάρα, τα έντονα αρώματα, τα απορρυπαντικά και τα αεροζόλ για το σπίτι, που μπορεί να πυροδοτήσουν κάποια κρίση.

Η τροφική αλλεργία είναι ασυνήθης αιτία αλλεργικής ρινίτιδας. Η αλλεργική ρινίτιδα μπορεί να επιπλακεί και με μικροβιακές ή ιογενείς επιμολύνσεις. Η μελέτη της αλλεργικής ρινίτιδας γίνεται με ειδικές εξετάσεις, η θεραπεία είναι φαρμακευτική ή με κατάλληλα spray, ενώ ειδικά εμβόλια χορηγούνται σε σοβαρότερες περιπτώσεις.

Αλλεργικό άσθμα

Τα περισσότερα αλλεργιογόνα που προκαλούν άσθμα είναι αερογενή (ακάρεα που βρίσκονται στην οικιακή σκόνη, η εποχιακή γύρη, τα πούπουλα, το τρίχωμα ζώων, οι σπόροι μυκήτων). Το αλλεργικό άσθμα Εκδηλώνεται με παροξυσμική δύσπνοια, βήχα και συριγμό, που συνήθως εμφανίζονται κατά κρίσεις. Κατά την έναρξη της κρίσης ο ασθενής αισθάνεται συχνά συσφιγκτικό άλγος στο στήθος και υπάρχει ξηρός βήχας, ενώ η λήξη του ασθματικού παροξυσμού σηματοδοτείται με βλεννώδη απόχρεμψη και υποχώρηση του βρογχόσπασμου.

Το αλλεργικό άσθμα πολλές φορές συνυπάρχει με άλλους τύπους άσθματος, όπως το άσθμα που προκαλείται από ιούς και συχνά σχετίζεται με ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό αλλεργικών νοσημάτων. Η μελέτη του αλλεργικού άσθματος γίνεται με ειδικές εξετάσεις, η θεραπεία είναι φαρμακευτική ή με κατάλληλα spray, ενώ η ανοσοθεραπεία επιφυλάσσεται σε ειδικές περιπτώσεις.

Αλλεργική κνίδωση και αγγειοίδημα, έκζεμα

Η αλλεργική κνίδωση και το αγγειοίδημα, είναι δερματικές αλλεργικές καταστάσεις που μπορεί να εμφανιστούν μαζί ή ξεχωριστά. Τα συμπτώματα είναι αλλοιώσεις του δέρματος με εξανθήματα.

Παρόμοιες αλλοιώσεις μπορεί να συμβούν σε βλεννογόνιες επιφάνειες των ανώτερων αναπνευστικών οδών ή του γαστρεντερικού βλεννογόνου. Τα υποτροπιάζοντα επεισόδια μπορεί να είναι σημαντικής διάρκειας, άνω του εξαμήνου (π.χ. χρόνια κνίδωση). Η εποχική αλλεργική κνίδωση και το αγγειοίδημα που αφορούν εποχιακά αλλεργιογόνα όπως η γύρη είναι σχετικώς σπάνια σε σύγκριση με την κνίδωση και το αγγειοίδημα που εκλύονται μετά από κατανάλωση τροφίμων, όπως ορισμένων νωπών φρούτων και λαχανικών οστρακόδερμων ψαριών γαλακτοκομικών προϊόντων σοκολάτας ξηρών καρπών ή φαρμάκων. Η προσβολή της ανώτερης αναπνευστικής οδού μπορεί να οδηγήσει σε δυσχέρεια αναπνοής, ενώ του γαστρεντερικού μπορεί να εμφανίσει κοιλιακό κολικό με έμετο και ναυτία. Η θεραπεία περιλαμβάνει ειδικά φάρμακα.

Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

Εμφανίζεται με πρήξιμο, ερυθρότητα, φαγούρα στο μάτι. Η θεραπεία περιλαμβάνει ειδικά κολλύρια ή φάρμακα.

Αλλεργίες του γαστρεντερικού σωλήνα

Πρόκειται για ανώμαλη αντίδραση του γαστρεντερικού σωλήνα σε αλλεργιογόνα που εισέρχονται σε αυτόν με την τροφή ή με την εισπνοή, με αποτέλεσμα την εκδήλωση συμπτωμάτων, όπως εσωτερικού κνησμού, κοιλιακού πόνου, διάρροιας, φουσκώματος. Μία ποικιλία χημικών συντηρητικών και προσθέτων των τροφών προκαλεί σημαντική αλλεργική αντίδραση του γαστρεντερικού σωλήνα. Μεταξύ των πιο κοινών φυσικών τροφίμων που ερεθίζουν το έντερο προκαλώντας αλλεργικές αντιδράσεις συγκαταλέγονται το γάλα, τα φουντούκια, τα φιστίκια, το σιτάρι, η σόγια, το μήλο, το χοιρινό, το ψάρι, τα οστρακοειδή, το γάλα, οι φράουλες.

Αναφυλαξία

Οι αναφυλακτικές αντιδράσεις στα ευαίσθητα άτομα εμφανίζονται άμεσα μετά την χορήγηση του αλλεργιογόνου και εκδηλώνονται με την ανάπτυξη αναπνευστικής δυσχέρειας, οιδήματος λάρυγγα, βρογχόσπασμου, δερματικών εξανθημάτων ακολουθούμενων συχνά από αγγειακή κατάρρευση, φαινόμενα που μπορεί να οδηγήσουν ταχέως στο θάνατο. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν βήχα, βράχνιασμα, βάρος στο θώρακα, γαστρεντερικές εκδηλώσεις (όπως ναυτία, έμετο, διάρροια, κοιλιακό πόνο).

Αλλεργικό σοκ - συμπτώματα

Συστηματική αναφυλαξία σημαίνει εκδήλωση συμπτωμάτων ταυτοχρόνως από πολλά συστήματα του οργανισμού και είναι η πιο βαριά μορφή αλλεργικής αντίδρασης. Πολλές αιτίες μπορούν να προκαλέσουν αλλεργικό shock, αλλά τα συμπτώματα είναι κοινά, διαφοροποιούνται μόνον όσον αφορά τη βαρύτητά τους. Η ταχύτητα εμφάνισης των συμπτωμάτων και σημείων εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως η πύλη εισόδου, η ποσότητα και η ταχύτητα χορήγησης. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων τα συμπτώματα εκδηλώνονται μία ώρα μετά την έκθεση. Η αναφυλακτική αντίδραση δυνατόν να περιλαμβάνει συμπτωματολογία από όλα τα όργανα του σώματος. Είναι χαρακτηριστική η συμμετοχή του δέρματος και το οίδημα. Τα πιο κοινά συμπτώματα και σημεία είναι:

*Το κυκλοφορικό shock, το πλέον απειλητικό για τη ζωή: Η ταχεία και παρατεταμένη πτώση της πίεσης του αίματος και της καρδιακής παροχής.

*Η απόφραξη των ανώτερων αεραγωγών είναι δευτεροπαθής, λόγω του οιδήματος της επιγλωττίδας και του λάρυγγα, που επίσης μπορεί να αποτελέσει θανατηφόρα επιπλοκή. Ο αναπνευστικός συριγμός αποτελεί το πλέον σημαντικό κλινικό σημείο.

*Ο βρογχόσπασμος αποτελεί άλλη σοβαρή επιπλοκή από το αναπνευστικό και δυνατόν να μιμείται σοβαρή ασθματική κρίση. Συνυπάρχει συνήθως πνευμονική υπερέκκριση.

*Τα συμπτώματα από το δέρμα είναι πολύ συχνά και περιλαμβάνουν διάχυτη ερυθρότητα, ερύθημα, κνίδωση ή/και αγγειοοίδημα. Ο κνησμός και η υπεραιμία είναι τα κύρια ενοχλήματα που αναφέρει ο ασθενής. Δυνατόν να συνυπάρχει και επιπεφυκίτιδα.

*Τα συμπτώματα από το γαστρεντερικό συνίστανται σε διάρροια, κοιλιακό άλγος και μερικές φορές ναυτία και εμετό.

*Νευρολογικά συμπτώματα δυνατόν να παρατηρηθούν με τη μορφή σύγχυσης, λιποθυμίας, σπασμών ή και κώματος. Αποτελούν συνήθως επακόλουθα της καρδιαγγειακής καταπληξίας.

Αλλεργικές δερματοπάθειες

Κνίδωση εκ ψύχους

Η χαμηλή θερμοκρασία μπορεί να προκαλέσει κνίδωση σε ορισμένα άτομα και λέγεται κνίδωση εκ ψύχους. Το εμφανιζόμενο εξάνθημα είναι δυνατόν να αφορά μόνο το σημείο του σώματος που ήλθε σε επαφή με το κρύο.

Ηλιακή κνίδωση

Είναι η εμφάνιση εξανθήματος με έντονο κνησμό στα σημεία του σώματος που εκτίθενται στον ήλιο. Το εξάνθημα εμφανίζεται σε σύντομο χρόνο (λιγότερο της μίας ώρας) και διαρκεί για λίγες ώρες. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να εκληφθεί λανθασμένα σαν έγκαυμα από τον ήλιο. Συνήθως υποχωρεί πλήρως σε λίγες ώρες. Αν είναι πολύ εκτεταμένο ή προκαλεί μεγάλη ενόχληση πρέπει να λάβει το άτομο αντιισταμινικά φάρμακα ως θεραπεία. Τα ίδια φάρμακα μπορεί να λάβει και προληπτικά, όπως επίσης απαραίτητη είναι και η χρήση αντηλιακής κρέμας με

Πρωτογενής πρόληψη

Η πρωτογενής πρόληψη αφορά την πρόληψη εμφάνισης αλλεργίας σε μη αλλεργικά άτομα. Παρά το γεγονός ότι η προδιάθεση για αλλεργία κληρονομείται, σημαντικός είναι ο ρόλος του περιβάλλοντος. Πολλαπλά γονίδια αλληλεπιδρούν με περιβαλλοντικούς παράγοντες, με αποτέλεσμα την εμφάνιση αλλεργικών φαινοτύπων. Η αυξανόμενη ανώμαλη αλλεργική αντίδραση του ανοσοποιητικού του σύγχρονου ανθρώπου σε πολλές ουσίες φέρεται να είναι το τίμημα της κακής διατροφής και της αύξησης των χημικών και ερεθιστικών παραγόντων που η βιομηχανοποίηση άθροισε στο περιβάλλον, σε συνδυασμό με τη μειωμένη εκγύμναση του ανοσοποιητικού συστήματος από τη γέννηση απέναντι σε φυσικά αλλεργιογόνα λόγω της τεχνητής διαμόρφωσης ενός υπερπροστατευτικού αποστειρωμένου από μικρόβια περιβάλλοντος στην οικογένεια και στον κοινωνικό μικρόκοσμο του βρέφους. Η βρεφική και παιδική ηλικία είναι καθοριστικής σημασίας, σύμφωνα με μελέτες, για την εγκαθίδρυση μιας υγιούς ανοσολογικής απάντησης στον αναπτυσσόμενο οργανισμό.

Συγκεκριμένα, μητέρες που καπνίζουν, κάνουν χρήση φαρμάκων ή αντιβιοτικών κατά την κύηση έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να κάνουν παιδιά με αλλεργικές παθήσεις. Η πλούσια σε λιπαρά διατροφή, με χαμηλή περιεκτικότητα σε φρούτα, λαχανικά, φυσικά αντιοξειδωτικά και βιταμίνη Ε, κατά την κύηση, έχει συνδεθεί με μεγαλύτερη επίπτωση αλλεργιών στα βρέφη και παιδιά. Ο μητρικός θηλασμός ασκεί προστατευτική επίδραση.

Η έκθεση σε απλούς ιούς και μικρόβια, κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας στην οποία το ανοσοποιητικό σύστημα διαμορφώνεται, είναι κρίσιμη για την εγκατάσταση ομαλής ανοσοποιητικής απάντησης που θα συνοδεύει τον άνθρωπο σε όλη του τη ζωή. Η μικρότερη επίπτωση αλλεργιών που παρατηρείται σε πολύτεκνες οικογένειες, ιδιαίτερα στα μικρότερα παιδιά, έχει αποδοθεί στην αυξημένη έκθεσή τους σε κοινούς ιούς και απλά μικρόβια από τα μεγαλύτερα αδέλφια.

Ο τρόπος δόμησης της σύγχρονης κατοικίας αύξησε αφύσικα τη συγκέντρωση ορισμένων αλλεργιογόνων στο εσωτερικό περιβάλλον. Τέτοιες αλλαγές στη σύγχρονη κατοικία είναι η αυξημένη χρήση συνθετικών υλικών, καθώς και η ευρεία χρησιμοποίηση μοκετών και βαριάς επίπλωσης, που ελκύουν αλλεργιογόνα. Ιδιαίτερης σημασίας, είναι σύμφωνα με μελέτες, η αυξημένη συγκέντρωση των αλλεργιογόνων αυτών στο υπνοδωμάτιο. Κατοικίες με αυξημένη υγρασία, αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης άσθματος. Η αποφυγή των συνθετικών υλικών, της βαριάς επίπλωσης, ιδιαίτερα στα υπνοδωμάτια, καθώς και η αποφυγή της υγρασίας, μειώνει την πιθανότητα αλλεργιών. Η χρήση εσωρούχων από καθαρό βαμβάκι μειώνει την πιθανότητα εμφάνισης δερματικών αλλεργιών.

Η παχυσαρκία και το κάπνισμα συνδέονται με μεγαλύτερα ποσοστά αλλεργικών παθήσεων. Η απώλεια του υπερβάλλοντος βάρους βελτιώνει το αλλεργικό άσθμα στους ήδη πάσχοντες. Η τυποποιημένη διατροφή πλούσια σε συντηρητικά και χρωστικές, η κατάχρηση κρέατος, η αυξημένη πρόσληψη ζωϊκού λίπους, η μικρή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών αυξάνει την πιθανότητα να εμφανιστούν αλλεργικές παθήσεις.

Πηγή: https://www.moh.gov.gr/

Η ανακάλυψη της ινσουλίνης στις αρχές της δεκαετίας του 1920, εγκαινίασε μια νέα εποχή της θεραπείας του διαβήτη. Η ινσουλίνη έκανε τους πολύ αδύνατους ασθενείς να ανακτήσουν βάρος και εξαφάνισε τη διαβητική γλυκοζουρία. Ακόμη και το διαβητικό κώμα, η άλλοτε θανατηφόρα κατάσταση, μπορούσε να θεραπευτεί.

Τι συμπεριλάμβανε η φαρμακολογική θεραπεία στην προ-ινσουλίνη εποχή; 

Στην προ-ινσουλίνης εποχή, η φαρμακολογική θεραπεία του σακχαρώδους διαβήτη συμπεριλαμβάνε ένα συνδυασμό αλκοόλ, οπιοειδών, αρσενικού, και βρωμιούχου καλίου. Πιο ισχυρή από τη φαρμακευτική αγωγή, όμως, ήταν η πλούσια σε λιπαρά, και χαμηλή σε υδατάνθρακες διατροφή. 

Ποια η εκτίμηση του Frederick Allen για το διαβήτη;

Ο Frederick Allen ήταν ένας από τους πρώτους που εκτίμησαν ότι ο διαβήτης περιλαμβάνει τον ολικό μεταβολισμό και όχι μόνο τον μεταβολισμό των υδατανθράκων Ανέπτυξε μάλιστα ένα μοντέλο σε σκύλους, αφαιρώντας ολόκληρο τον παγκρεατικό ιστό. Η πλήρης αφαίρεση του παγκρέατος, είχε ως αποτέλεσμα τον μη ελεγχόμενο  διαβήτη και τον θάνατο, ενώ τα σκυλιά που διατηρούσαν περισσότερο από το 20% του παγκρέατός τους δεν ανέπτυσσαν διαβήτη. Η τύχη εκείνων με παγκρεατεκτομή 80-90% εξαρτήθηκε από το τι έτρωγαν Όταν τα σκυλιά αυτά ταΐστηκαν με διατροφή πλούσια σε υδατάνθρακες, ανέπτυξαν γλυκοζουρία. ενώ, όταν, τα ίδια ζώα ταΐστηκαν με υψηλή σε λιπαρά διατροφή, η γλυκοζουρία μειώθηκε ή εξαφανίστηκε εντελώς. 

Τι εφάρμοσε στους ανθρώπους;

Στους ανθρώπους, εφάρμοσε τα εξής: Αρχικά τους είχε σε ασιτία, μέχρι να εξαφανιστεί η γλυκοζουρία. Τότε, επανεισήγαγε σταδιακά τους υδατάνθρακες, μέσω πράσινων λαχανικών. Ξεκινούσε από τα 10γρ/ ημέρα και συνέχιζε μέχρι να βρεθεί ένα όριο στο οποίο εμφάνιζαν γλυκοζουρία. Η ποσότητα των υδατανθράκων, πριν την εμφάνιση γλυκοζουρίας, θεωρείτο η βέλτιστη ποσότητα. Αυτό το επίπεδο διατηρείτο, και στη συνέχεια προστίθετο στη διατροφή πρωτεΐνη, ξεκινώντας από 1 έως 1,5 g πρωτεΐνης /ημέρα, έως ότου να βρεθεί το όριο γλυκοζουρίας για το συνδυασμό υδατανθράκων και πρωτεΐνης. Τέλος, προσθέτονταν το λίπος παρέχοντας τις θερμίδες που είναι απαραίτητες για την αύξηση ή τη διατήρηση του σωματικού βάρους. Το λίπος φάνηκε να έχει μικρή επίδραση στην γλυκοζουρία. Σε  ορισμένους ασθενείς, συστηνόταν μια ημέρα ασιτίας, σε εβδομαδιαία βάση. Ο Allen κατέληξε στο συμπέρασμα ότι στα άτομα με διαβήτη θα πρέπει να δίνονται τόσα τρόφιμα, ώστε να επιβιώσουν με όσο το δυνατόν ελάχιστη περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες, δημιουργώντας έτσι το σχήμα της πείνας. Αν και οι ενήλικες τα πήγαν καλά με αυτό το σχήμα, τα παιδιά δεν τα κατάφερναν το ίδιο καλά, καθώς η κατάστασή τους κυμαινόταν μεταξύ θανάτου από διαβήτη και θανάτου από την πείνα. 

Η άποψη του Joslin Proctor για το διαβήτη

Η μητέρα του γιατρού Joslin Proctor ανέπτυξε συμπτώματα του διαβήτη. Το βάρος της είχε πέσει στα 73 kg από τα 84 kg (ΔΜΣ 32 kg/m2), και έχανε περίπου 60 g γλυκόζης ανά ημέρα στα ούρα της. Ο Joslin εξαίρεσε τους υδατάνθρακες από τη διατροφή της, μέχρι τα ούρα να γίνουν ελεύθερα γλυκόζης, και, στη συνέχεια, τους επανέφερε σταδιακά, μέχρι να εμφανιστεί γλυκοζουρία. Για τα υπόλοιπα 14 χρόνια της ζωής της, κατανάλωνε 40-75 γραμμάρια υδατανθράκων καθημερινά, ενώ κάλυπτε τις περισσότερες από τις υπόλοιπες ενεργειακές της ανάγκες από 150g λίπους. Οι συστάσεις του Joslin ήταν παρόμοιες με εκείνες του Allen, και αποτελούνταν από 70% λίπος, 10% υδατάνθρακες. Ο Joslin αναφερόταν προσεκτικά στα τρόφιμα που περιείχαν υδατάνθρακες και συμβούλευε τους ασθενείς να τρώνε μόνο λαχανικά, με λιγότερο από 5% περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες. Τέτοια λαχανικά περιελάμβαναν, για παράδειγμα μαρούλι, αγγούρια, σπανάκι, σπαράγγια, αντίδια και μανιτάρια. 

«Οι άτυχοι διαβητικοί» έπρεπε να καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες πράσινων λαχανικών  με μαργαρίνη. Οι παλάμες των χεριών τους ήταν συνήθως κίτρινες, επειδή δεν μπορούσαν να μετατρέψουν σε βιταμίνη Α, όλη την καροτίνη που λάμβαναν. 

«Η Δίαιτα του Μίσιγκαν»

Άλλοι ερευνητές ασχολήθηκαν με δίαιτες παρόμοιες με εκείνες των Allen και Joslin. Μια από αυτές, γνωστή ως «η Δίαιτα του Μίσιγκαν», αναπτύχθηκε από τους Νιούμπεργκ και Marsh (1920). Η μέθοδος διαφέρει, διότι δεν είχε περίοδο της ασιτίας, και προϋπέθετε εξατομίκευση των αναγκών σε μακροθρεπτικά συστατικά. Η αρχική θεραπεία περιελάμβανε 900 και 1.000 θερμίδες /ημέρα, με 90 γραμμάρια λίπους, 10 g πρωτεΐνης, και 14 g υδατάνθρακες για μία έως δύο εβδομάδες μέχρι να σταματήσει η γλυκοζουρία.  Στη συνέχεια, οι θερμίδες  αυξάνονταν σε 1.400 θερμίδες / ημέρα, με 140 g λίπους, 28 g πρωτεΐνη, και 15-20 g υδατάνθρακες. 

Συμπερασματικά

Όσο τρομερές και αν ήταν, οι προ-ινσουλίνης δίαιτες παρέτειναν τη ζωή των διαβητικών. Οι προμήθειες της ινσουλίνης ήταν περιορισμένες (και ακριβές), για μερικά χρόνια μετά την ανακάλυψή της και το σχήμα της «πείνας» βοήθησε πολλούς  ανθρώπους να μείνουν ζωντανοί μέχρι η ινσουλίνη να βγει σε πλήρη παραγωγή.

Πηγή: https://www.mednutrition.gr/